حکمت ۲۲۴ صبحی صالح
۲۲۴-وَ قَالَ ( علیهالسلام )بِکَثْرَهِ الصَّمْتِ تَکُونُ الْهَیْبَهُ
وَ بِالنَّصَفَهِ یَکْثُرُ الْمُوَاصِلُونَ
وَ بِالْإِفْضَالِ تَعْظُمُ الْأَقْدَارُ
وَ بِالتَّوَاضُعِ تَتِمُّ النِّعْمَهُ
وَ بِاحْتِمَالِ الْمُؤَنِ یَجِبُ السُّؤْدُدُ
وَ بِالسِّیرَهِ الْعَادِلَهِ یُقْهَرُ الْمُنَاوِئُ
وَ بِالْحِلْمِ عَنِ السَّفِیهِ تَکْثُرُ الْأَنْصَارُ عَلَیْهِ
حکمت ۲۲۰ شرح ابن أبی الحدید ج ۱۹
۲۲۰: بِکَثْرَهِ الصَّمْتِ تَکُونُ الْهَیْبَهُ- وَ بِالنَّصَفَهِ یَکْثُرُ الْمُوَاصِلُونَ- وَ بِالْإِفْضَالِ تَعْظُمُ الْأَقْدَارُ- وَ بِالتَّوَاضُعِ تَتِمُّ النِّعْمَهُ- وَ بِاحْتِمَالِ الْمُؤَنِ یَجِبُ السُّؤْدُدُ- وَ بِالسِّیرَهِ الْعَادِلَهِ یُقْهَرُ الْمُنَاوِئُ- وَ بِالْحِلْمِ عَنِ السَّفِیهِ تَکْثُرُ الْأَنْصَارُ عَلَیْهِ قال یحیى بن خالد- ما رأیت أحدا قط صامتا إلا هبته حتى یتکلم- فإما أن تزداد تلک الهیبه أو تنقص- و لا ریب أن الإنصاف سبب انعطاف القلوب إلى المنصف- و أن الإفضال و الجود یقتضی عظم القدر- لأنه إنعام و المنعم مشکور- و التواضع طریق إلى تمام النعمه- و لا سؤدد إلا باحتمال المؤن کما قال أبو تمام-
و الحمد شهد لا ترى مشتاره
یجنیه إلا من نقیع الحنظل
غل لحامله و یحسبه الذی
لم یوه عاتقه خفیف المحمل
و السیره العادله سبب لقهر الملک الذی یسیر بها أعداءه- و من حلم عن سفیه- و هو قادر على الانتقام منه نصره الناس کلهم علیه- و اتفقوا کلهم على ذم ذلک السفیه و تقبیح فعله- و الاستقراء و اختبار العادات تشهد بجمیع ذلک
ترجمه فارسی شرح ابن ابی الحدید
حکمت (۲۲۰)
بکثره الصمت تکون الهیبه، و بالنصفه یکثر المواصلون، و بالافضال تعظم الاقدار، و بالتواضع تتم النعمه، و باحتمال المؤن یجب السودد، و بالسیره العادله یقهر المناوى، و بالحلم عن السفیه تکثر الانصار علیه.
«با بسیارى خاموشى، وقار خواهد بود و با داد دادن، دوستان بسیار شوند، و با بخشش، منزلت بزرگ مى شود و با فروتنى، نعمت تمام مى شود و با تحمل رنجها مهترى واجب مى آید، و با دادگرى دشمن مغلوب مى شود و با بردبارى در قبال بى خرد، یاران بر او بسیار شوند.»
یحیى بن خالد گفته است: هیچ خاموشى را ندیدم مگر اینکه هیبت او را داشتم تا هنگامى که سخن گفت و موجب فزونى یا کاستى هیبت شد و شک نیست که انصاف سبب گرایش دلها به سوى منصف مى شود…
جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدیدجلد ۸ //دکتر محمود مهدوى دامغانى
بازدیدها: ۵۰۲
دیدگاه‌ها