خطبه شماره ۱۲۸(نسخه صبحی صالح ) ترجمه عبدالمحمد آیتی

خطبه : ۱۲۸

و من کلام له ع فِیما یَخْبِرُ بِهِ عَنِ الْمَلاحِمِ بِالْبَصْرَهِ:  

یا اءَحْنَفُ، کَاءَنِّی بِهِ وَ قَدْ سارَ بِالْجَیْشِ الَّذِی لا یَکُونُ لَهُ غُبارٌ وَ لا لَجَبٌ، وَ لا قَعْقَعَهُ لُجُمٍ، وَ لا حَمْحَمَهُ خَیْلٍ، یُثِیرُونَ الْاءَرْضَ بِاءَقْدَامِهِمْ کَاءَنَّها اءَقْدامُ النَّعَامِ.

قال الشریف :

یُومِىُ بِذلِکَ إ لى صاحِبِ الزَّنْجِ،

ثُمَّ قَالَ ع :

وَیْلٌ لِسِکَکِکُمُ الْعامِرَهِ، وَ الدُّورِ الْمُزَخْرَفَهِ الَّتِی لَها اءَجْنِحَهٌ کَاءَجْنِحَهِ النُّسُورِ، وَ خَراطِیمُ کَخَراطِیمِ الْفِیَلَهِ مِنْ اءُولَئِکَ الَّذِینَ لا یُنْدَبُ قَتِیلُهُمْ، وَ لا یُفْقَدُ غَائِبُهُمْ، اءَنَا کابُّ الدُّنْیا لِوَجْهِها، وَ قادِرُها بِقَدْرِها، وَ نَاظِرُها بِعَیْنِها.

مِنْهُ وَ یُومِىُ بِهِ إ لى وَصْفِ الْاءَتْراکِ:

کَاءَنِّی اءَراهُمْ قَوْما کَاءَنَّ وُجُوهَهُمُ الْمَجانُّ الْمُطَرَّقَهُ، یَلْبَسُونَ السَّرَقَ وَ الدِّیباجَ، وَ یَعْتَقِبُونَ الْخَیْلَ الْعِتاقَ، وَ یَکُونُ هُناکَ اسْتِحْرارُ قَتْلٍ حَتَّى یَمْشِیَ الْمَجْرُوحُ عَلَى الْمَقْتُولِ، وَ یَکُونَ الْمُفْلِتُ اءَقَلَّ مِنَ الْمَأْسُورِ.

فَقالَ لَهُ بَعْضُ اءَصْحَابِهِ :

لَقَدْ اءُعْطِیتَ یا اءَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ عِلْمَ الْغَیْبِ!

فَضَحِکَ ع ، وَ قالَ لِلرَّجُلِ وَ کانَ کَلْبِیّا:

یا اءَخا کَلْبٍ لَیْسَ هُوَ بِعِلْمِ غَیْبٍ وَ إِنَّما هُوَ تَعَلُّمٌ مِنْ ذِی عِلْمٍ، وَ إِنَّما عِلْمُ الْغَیْبِ عِلْمُ السّاعَهِ، وَ ما عَدَّدَهُ اللَّهُ سُبْحانَهُ بِقَوْلِهِ: إِنَّ اللّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السّاعَهِ..، سُبْحَانَهُ مَا فِی الْاءَرْحَامِ مِنْ ذَکَرٍ اءَوْ اءُنْثى ، وَ قَبِیحٍ اءَوْ جَمِیلٍ، وَ سَخِیِّ اءَوْ بَخِیلٍ، وَ شَقِیِّ اءَوْ سَعِیدٍ، وَ مَنْ یَکُونُ فِی النّارِ حَطَبا، اءَوْ فِی الْجِنانِ لِلنَّبِیِّینَ مُرافِقا.
فَهذا عِلْمُ الْغَیْبِ الَّذِی لاَ یَعْلَمُهُ اءَحَدٌ إِلا اللَّهُ، وَ ما سِوى ذلِکَ فَعِلْمٌ عَلَّمَهُ اللَّهُ نَبِیَّهُ صَلّى اللّهُ عَلَیهِ وَ آلِه فَعَلَّمَنِیهِ، وَ دَعا لِی بِاءَنْ یَعِیَهُ صَدْرِی ، وَ تَضْطَمَّ عَلَیْهِ جَوانِحِی .

 ترجمه : 

سخنى از آن حضرت (ع ) از حوادث شگرف بصره خبر مى دهد:  

اى احنف ، گویى که مى بینمش که در حرکت آمده ، با لشکرى که نه غبارى برمى انگیزد و نه بانگ و خروشى برمى آورد، نه از دهنه هاى اسبانشان صدایى بر مى آید و نه از اسبانشان شیهه اى . زمین را با پاهاى خود، که همانند پاهاى شتر مرغ است ، لگدکوب مى کنند. (این اشارت است به صاحب الزنج ) سپس ، فرمود:
واى بر محله هاى آبادتان و خانه هاى آراسته تان که چون کرکسان ، بالها دارند و چون فیلها خرطومها.(۳۳)
از آن لشکر کسانى هستند که به سوگ کشتگانشان ننشینند و آن را، که از میانه رفته است ، نجویند. من دنیا را به دور افکنده ام و آن را نیک سنجیده ام و به چشمى که درخور آن است در او مى نگرم .

هم از این سخن (درباره ترکان اشارت دارد):

گویى مى بینمشان ، قومى هستند با چهره هایى ، گرد و خشن ، چون سپرهاى در پوست گرفته . جامه هایشان حریر و دیباست . همه اسبان راهوار را از آن خود کرده اند.
بسیار کشتار کنند. آنسان که مجروحان بر روى مقتولان روند و آنان که مى گریزند، کمتر از کسانى باشند که به اسارت درمى آیند.

یکى از اصحابش به او گفت :

یا امیرالمؤ منین ، شما را علم غیب داده اند.

امام (ع ) خندید و به آن مرد، که از قبیله کلب بود، چنین فرمود:

اى مرد کلبى این علم غیب نیست . بلکه چیزى است که از صاحب علمى آموخته شده . علم غیب علم به زمان قیامت است و آنچه خدا در این آیه برشمرده : (خداست که علم زمان قیامت در نزد اوست ).(۳۴)
اوست که مى داند، که در رحمهاى زنان چگونه فرزندى است . پسر است یا دختر، زشت است یا زیبا، سخاوتمند است یا بخیل ، بدبخت است یا نیکبخت ، هیزم آتش دوزخ است یا در بهشت ، همنشین پیامبران . این است علم غیبى که جز خدا آن را نداند. جز اینها، علمى است که به پیامبرش آموخته و او نیز به من آموخته است . و از خدا خواسته که سینه ام آن را در خود حفظ کند و دلم در درون خود جاى دهد.

_____________________________________________

۳۳-مراد از بالها، سایبانهاى اطراف بام است و مراد از خرطومها ناودانهاست .
۳۴-سوره ۳۱، آیه ۳۴٫

نهج البلاغه خطبه ها//ترجمه عبدالمحمد آیتی

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.