شرح ابن میثم
۶۴- و قال علیه السّلام: الدَّهْرُ یُخْلِقُ الْأَبْدَانَ- وَ یُجَدِّدُ الْآمَالَ وَ یُقَرِّبُ الْمَنِیَّهَ- وَ یُبَاعِدُ الْأُمْنِیَّهَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ نَصِبَ وَ مَنْ فَاتَهُ تَعِبَ
المعنى
إخلاقه للأبدان إعداده لضعفها و فسادها بمروره و ما یلحق أجزاءه و فصوله من الحرّ و البرد و المتاعب المنسوبه إلیه، و تجدیده للآمال بحسب الغرور الحاصل بالبقاء و الصحّه فیه و أکثر ما یعرض ذلک للمشایخ فإنّ طول أعمارهم و تجاربهم لما یعرض فیه من الحاجه و الفقر یغریهم بالحرص على الجمع و مدّ الأمل فیه لتحصیل الدنیا، و تقریبه للمنیه بحسب إخلاقه للأبدان، و تبعیده للامنیّه بحسب تقریبه للمنیه، و من ظفر به: أى بمواتاته و إعداده لما یراد فیه من متاع الدنیا نصب بها و شقى بضبطها و حفظها، و من فاته ذلک منه تعب فی تحصیلها و شقى بعدمها. و راعى علیه السّلام فی القرینتین الاولیین السجع المتوازن و فی المتوسّطتین السجع المطرف، و فی الأخیرتین السجع المتوازی.
مطابق با حکمت ۷۲ نسخه صبحی صالح
ترجمه فارسی شرح ابن میثم
۶۴- امام (ع) فرمود:الدَّهْرُ یُخْلِقُ الْأَبْدَانَ- وَ یُجَدِّدُ الْآمَالَ وَ یُقَرِّبُ الْمَنِیَّهَ- وَ یُبَاعِدُ الْأُمْنِیَّهَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ نَصِبَ وَ مَنْ فَاتَهُ تَعِبَ
ترجمه
«روزگار بدنها را فرسوده و آرزوها را تازه مى گرداند و مرگ را نزدیک و خواهشهاى دل را دور مى سازد هر که بر زمانه چیره گشت، به رنج افتاد، و هر که بر روزگار دست نیافت، گرفتار سختى شد.»
شرح
فرسوده کردن بدنها، همان آماده ساختن آنست براى فتور و تباهى، با گذشت زمان، و در اثر آنچه از گرما و سرما و دشواریهاى مربوط به زمان که توسط ایّام و فصول بر تن آدمى وارد مىشود. و این که روزگار آرزوها را تازه مىگرداند در اثر فریبى است که از زنده بودن و تندرستى، انسان حاصل مىشود، و بیشتر اشخاص سالخورده در معرض آنند چرا که طول عمر و تجربههایى که از نیازمندى و بىچیزى دارند آنان را مىفریبد و بر جمع مال حریصشان مىکند و سبب آرزوهاى دراز آنها براى تحصیل دنیا مىگردد. و نزدیک ساختن مرگ نظر به فرسودن بدنها و دور و دراز کردن آرزوها با توجه به نزدیک ساختن مرگ است.
و هر که بر زمانه چیره گشت، یعنى با تباه کردن عمر و به کار بردن آن در راه متاع دنیا، به رنج مىافتد و با جمعآورى و اندوختن مال دنیا دچار بدبختى مىگردد، و هر کس روزگار را از دست داد، در راه به دست آوردن دنیا رنج برد ولى با از بین رفتن آن گرفتار بدبختى شد.
امام (ع) در دو جمله اوّل سجع متوازن، و در دو جمله وسط سجع مطرّف، و در دو جمله آخر سجع متوازى، را رعایت کرده است.
ترجمه شرح نهج البلاغه(ابن میثم)، ج۵ // قربانعلی محمدی مقدم-علی اصغرنوایی یحیی زاده
بازدیدها: ۸۰
دیدگاه‌ها