۷۶ ایضا از جمله سفارشهاى امام ( ع ) به عبد اللّه بن عباس موقعى که او را براى اتمام حجت به جانب خوارج فرستاد .
لاَ تُخَاصِمْهُمْ ؟ بِالْقُرْآنِ ؟ فَإِنَّ ؟ اَلْقُرْآنَ ؟ حَمَّالٌ ذُو وُجُوهٍ تَقُولُ وَ یَقُولُونَ . . . وَ لَکِنْ حَاجِجْهُمْ بِالسُّنَّهِ فَإِنَّهُمْ لَنْ یَجِدُوا عَنْهَا مَحِیصاً
لغت
محیص : راه انحراف
ترجمه
« با آنان به وسیله قرآن بحث و مناظره نکن ، زیرا قرآن تأویلات و معانى مختلفى دارد ، تو یک چیز مىگویى و آنها چیز دیگر ، بلکه با سنت پیامبر ( ص ) سخن بگو زیرا آنان راه گریزى از سنت ندارند » .
شرح
امام ( ع ) ، ابن عباس را از احتجاج به قرآن با خوارج منع کرده است ، و بر این مطلب به وسیله قیاس مضمرى او را توجه داده است که صغراى آن : فان القرآن . . . و یقولون است ، یعنى : آیاتى که به وسیله آنها با ایشان احتجاج مىکنى ممکن است صراحت در مقصود نداشته باشند ، بلکه این آیات ، ظاهرى دارند و تأویلهاى احتمالى چندى که ممکن است در مقام جدل ، دستاویز آنان قرار بگیرد ، و کبراى مقدّر آن چنین است : و هر چیزى که آن چنان باشد ، در بحث و گفتگوى با آنان به نتیجه نمى رسد . آنگاه دستور داده است تا به سنّت با ایشان استدلال کند ، و بر این مطلب به وسیله قیاس مضمرى توجّه داده است که صغراى آن عبارت :
فانهم لا یجدون عنها معدلا است ، از آنرو که سنّت ، صراحت در مقصود دارد مانند حدیث نبوى « جنگ با تو یا على جنگ با من است » [ ۱ ] و امثال آن . و کبراى مقدّر چنین است : و هر آنچه که خوارج راه گریز از آن نداشته باشند ،براى استدلال با آنها بهتر است . ما ، قبلا به مجادله و مناظره ابن عباس با خوارج اشاره کردهایم .
____________________________
[ ۱ ] حربک یا على حربى .
بازدیدها: ۵