حکمت ۹۰ صبحی صالح
۹۰-وَ قَالَ ( علیه السلام )الْفَقِیهُ کُلُّ الْفَقِیهِ مَنْ لَمْ یُقَنِّطِ النَّاسَ مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ وَ لَمْ یُؤْیِسْهُمْ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ وَ لَمْ یُؤْمِنْهُمْ مِنْ مَکْرِ اللَّهِ
شرح میر حبیب الله خوئی ج۲۱
السادسه و الثمانون من حکمه علیه السّلام
(۸۶) و قال علیه السّلام: الفقیه کلّ الفقیه من لم یقنّط النّاس من رحمه اللَّه، و لم یؤیسهم من روح اللَّه، و لم یؤمنهم من مکر اللَّه.
الاعراب
کلّ الفقیه، بدل من قوله: الفقیه أو عطف بیان له، و من فی قوله: من لم یقنّط الناس، موصوله و خبر المبتدأ.
المعنى
الفقیه فی الاصطلاح هو العالم بالأحکام الشرعیه الفرعیه عن أدلّتها التفصیلیه و لکن المقصود منه فی الکتاب و السّنه هو البصیر بأحکام الإسلام و المتضلّع فی علم الدّین و فهمه اصولا و فروعا، و إلى هذا المعنى ینظر قوله تعالى «فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَهٍ مِنْهُمْ طائِفَهٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَ لِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ»- ۱۲۲- التوبه خصوصا على التفسیر الاخر الّذی جعل المتفقّه المنذر هو النافر المجاهد المسافر باعتبار ما یراه فی النفر و السفر من آیات اللَّه و نزول النصر و الظفر، فیفهم الإسلام و یعتقد به.
فیقول علیه السّلام: إنّ البصیر بالدین و مقاصده التعلیمیه یفهم أنّ أساس التربیه و الاصلاح للجاهل هو سلوکه بین الخوف و الرّجاء، و الوعد و الوعید، فلو انقطع رجاه من رحمه اللَّه و آیس من إفاضه نعم اللَّه علیه و اعتقد بأنه محروم من باب اللَّه و مطرود من رحمته و لا طریق له إلیه فیسدّ علیه باب التوبه و الرّجوع و یلحق باتباع الشیاطین، و یرتکب کلّ ذنب یدعوه إلیه شهوته أو غضبه، لأنّ داعی التجنّب عن ارتکاب المعاصی و الاشتغال بالطاعات هو رجاء التقرّب إلى اللَّه تعالی و الفوز بالجنه و النعیم الأبد، کما أنّه من رأى نفسه آمنا من مکر اللَّه و عذابه، یزول عنه الخوف و یتجرّی بارتکاب المعاصی، و إذا تدبّرت فی آیات الکتاب العزیز و القرآن الشریف وجدته مملوء من الوعد و الوعید و التبشیر و الانذار و التوصیف البلیغ من الجنه و النار بهذا الإعتبار.
الترجمه
فقیه کامل کسی است که مردم را از رحمت خدا نومید نسازد، و از فیض درگاهش مأیوس نکند، و از عذاب او تأمین ندهد.
داناى دین کسی است که نومید مى نکرد
مردم ز درک رحمت پهناور خدا
مأیوس مى نساخت ز فیض نسیم او
تأمین مى نداد گنهکار از بلا
منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه(الخوئی)//میر حبیب الله خوئی
بازدیدها: ۷
دیدگاه‌ها