شرح ابن ميثم
97- و قال عليه السّلام: إِنَّ اللَّهَ افْتَرَضَ عَلَيْكُمْ فَرَائِضَ فَلَا تُضَيِّعُوهَا- وَ حَدَّ لَكُمْ حُدُوداً فَلَا تَعْتَدُوهَا- وَ نَهَاكُمْ عَنْ أَشْيَاءَ فَلَا تَنْتَهِكُوهَا- وَ سَكَتَ لَكُمْ عَنْ أَشْيَاءَ وَ لَمْ يَدَعْهَا نِسْيَاناً فَلَا تَتَكَلَّفُوهَا
المعنى
فرائض اللّه: واجبات دينه. و حدوده: نهايات ما أباحه من نعمه و رخّص فيه. و الأشياء المنهىّ عنها: ما جاوز حدوده من المحرّمات و الرذائل. و ما سكت عنه كتكليف دقايق علم لا نفع له في الآخرة فإنّه لم يسكت عنه نسيانا لتقدّسه عن ذلك بل لعدم فايدته الأخرويّة و استلزام الاشتغال به ترك الاشتغال بعلم نافع فيلزمه المضرّة.
مطابق با حکمت 105 نسخه صبحی صالح
ترجمه فارسی شرح ابن ميثم
97- امام (ع) فرمود: إِنَّ اللَّهَ افْتَرَضَ عَلَيْكُمْ فَرَائِضَ فَلَا تُضَيِّعُوهَا- وَ حَدَّ لَكُمْ حُدُوداً فَلَا تَعْتَدُوهَا- وَ نَهَاكُمْ عَنْ أَشْيَاءَ فَلَا تَنْتَهِكُوهَا- وَ سَكَتَ لَكُمْ عَنْ أَشْيَاءَ وَ لَمْ يَدَعْهَا نِسْيَاناً فَلَا تَتَكَلَّفُوهَا
لغات
فرائض اللّه: واجبات دين خدا حدود الهى: نهايت چيزهايى از نعمتهاى الهى كه مباح دانسته و دست يازيدن بدانها را اجازه فرموده است
ترجمه
«خداوند بر شما چيزهايى را واجب ساخته است، مبادا آنها را تباه سازيد، و حدودى را براى شما تعيين كرده است، مبادا از آن حدود تجاوز نماييد، و شما را از چيزهايى نهى كرده است مبادا پرده حرمت آنها را بدريد، و براى شما در مورد چيزهايى خاموشى گزيده است، نه آن كه آنها را فراموش كرده باشد، پس خودتان را به زحمت نيندازيد».
شرح
چيزهايى مورد نهى يعنى آنچه از محرمات و پستيها كه از حدود الهى تجاوز كند. و چيزهايى كه در باره آنها خاموشى گزيده از قبيل تكليف به دانستنيهاى دقيقى است كه در آخرت بىفايده است زيرا خداوند از روى فراموشى، به سكوت برگزار نكرده، چه خداوند مبرا از نسيان است، بلكه به دليل بىسود بودن آنها براى آخرت و به دليل اين كه اشتغال بدانها باعث ترك اشتغال به دانستنيهاى مفيد مىشود و موجب ضرر و زيان مىگردد از آنها سخن نگفته است.
ترجمه شرح نهج البلاغه(ابن ميثم)، ج5 // قربانعلی محمدی مقدم-علی اصغرنوایی یحیی زاده