google-site-verification: googledc28cebad391242f.html
180-200 حکمت شرح ابن ابي الحدیدحکمت ها شرح ابن ابي الحدید

نهج البلاغه کلمات قصار حکمت شماره 183 متن عربی با ترجمه فارسی (شرح ابن ابی الحدید)

حکمت 181 صبحی صالح

181-وَ قَالَ ( عليه‏السلام  )ثَمَرَةُ التَّفْرِيطِ النَّدَامَةُ وَ ثَمَرَةُ الْحَزْمِ السَّلَامَةُ

حکمت 183 شرح ابن ‏أبي ‏الحديد ج 18   

183: ثَمَرَةُ التَّفْرِيطِ النَّدَامَةُ وَ ثَمَرَةُ الْحَزْمِ السَّلَامَةُ قد سبق من الكلام في الحزم و التفريط ما فيه كفاية-  و كان يقال الحزم ملكة يوجبها كثرة التجارب-  و أصله قوة العقل فإن العاقل خائف أبدا-  و الأحمق لا يخاف و إن خاف كان قليل الخوف-  و من خاف أمرا توقاه فهذا هو الحزم- . و كان أبو الأسود الدؤلي من عقلاء الرجال-  و ذوي الحزم و الرأي-  و حكى أبو العباس المبرد قال-  قال زياد لأبي الأسود و قد أسن-  لو لا ضعفك لاستعملناك على بعض أعمالنا-  فقال أ للصراع يريدني الأمير-  قال زياد إن للعمل مئونة و لا أراك إلا تضعف عنه-  فقال أبو الأسود

زعم الأمير أبو المغيرة إنني
شيخ كبير قد دنوت من البلى‏

صدق الأمير لقد كبرت و إنما
نال المكارم من يدب على العصا

يا با المغيرة رب أمر مبهم
فرجته بالحزم مني و الدها

و كان يقال من الحزم و التوقي ترك الإفراط في التوقي- . لما نزل بمعاوية الموت-  و قدم عليه يزيد ابنه فرآه مسكتا لا يتكلم بكى و أنشد-

لو فات شي‏ء يرى لفات أبو
حيان لا عاجز و لا وكل‏

الحول القلب الأريب و لا
تدفع يوم المنية الحيل‏

ترجمه فارسی شرح ابن‏ ابی الحدید

حكمت (183)

ثمرة التفريط الندامة، و ثمرة الحزم السلامة. «نتيجه و ميوه كوتاهى كردن در كار، پشيمانى و ميوه دور انديشى، به سلامت ماندن است.» به اندازه كافى سخن درباره دور انديشى و كوتاهى كردن در كار گفته شده است، و گفته‏ اند: دور انديشى ملكه‏ اى است كه بر اثر تجربه‏ ها و كار آموزى‏ ها فراهم مى‏ شود و ريشه آن قوت عقل است كه شخص خردمند همواره ترسان است و احمق ترسان نيست، اگر هم بترسد، ترسش اندك است. هر كس از چيزى بترسد، از آن پرهيز مى‏ كند و اين پرهيز همان دور انديشى است.

ابو الاسود دؤلى از مردان خردمند و دور انديش و روشن رأى بود. ابو العباس مبرد مى ‏گويد: زياد بن ابيه به ابو الاسود كه سالخورده شده بود، گفت: اگر ناتوانى جسمى تو نمى ‏بود تو را به كارى از كارهاى خود مى‏ گماشتيم. ابو الاسود گفت: مگر امير مرا براى كشتى گرفتن مى‏ خواهد زياد گفت: كار را زحمت و مشقت است، و چنان مى ‏بينم كه از آن ناتوانى.

ابو الاسود ابيات زير را سرود: «امير ابو مغيره پنداشته است كه من پيرى سالخورده ‏ام و به فرتوتى نزديك شده‏ ام، امير درست مى‏ گويد كه سالخورده شده ‏ام ولى به مكارم كسى مى ‏رسد كه بر عصا تكيه مى‏ زند، اى ابو مغيره چه بسيار كارهاى پوشيده كه با دور انديشى و زيركى از آن گره گشوده ‏ام.» گفته شده است: يكى از نشانه ‏هاى دور انديشى، ترك افراط و زياده روى در پرهيز و خوددارى است.

و چون مرگ معاويه فرا رسيد پسرش يزيد آمد و او را خاموش ديد كه سخن نمى‏ گويد، گريست و اين ابيات را خواند: «… نيرومند حيله ساز با فرهنگ، ولى چه سود كه امروز مرگ را چاره انديشى‏ ها چاره نمى ‏سازد.»

جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدیدجلد ۷ //دکتر محمود مهدوى دامغانى

 

 

Show More

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

Back to top button
-+=