89-وَ قَالَ ( عليهالسلام )مَنْ أَصْلَحَ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ أَصْلَحَ اللَّهُ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّاسِ
حکمت 86 شرح ابن أبي الحديد ج 18
86: مَنْ أَصْلَحَ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ- أَصْلَحَ اللَّهُ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّاسِ- وَ مَنْ أَصْلَحَ أَمْرَ آخِرَتِهِ أَصْلَحَ اللَّهُ أَمْرَ دُنْيَاهُ- وَ مَنْ كَانَ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ وَاعِظٌ- كَانَ عَلَيْهِ مِنَ اللَّهِ حَافِظٌ مثل الكلمة الأولى قولهم- رضا المخلوقين عنوان رضا الخالق- وجاء في الحديث المرفوع ما من وال رضي الله عنه إلا أرضى عنه رعيته- . و مثل الكلمة الثانية دعاء بعضهم في قوله-
أنا شاكر أنا مادح أنا حامد
أنا خائف أنا جائع أنا عار
هي ستة و أنا الضمين بنصفها
فكن الضمين بنصفها يا باري
و مثل الكلمة الثالثة قوله تعالى- إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ
ترجمه فارسی شرح ابن ابی الحدید
حكمت (86)
من اصلح ما بينه و بين الله اصلح الله ما بينه و بين الناس.و من اصلح امر آخرته اصلح الله امر دنياه.و من كان له من نفسه واعظ، كان عليه من الله حافظ.
«هر كس آنچه را كه ميان او و خداوند است به صلاح آرد، خداوند آنچه را كه ميان او و مردم است به صلاح مى آورد، و آن كس كه كار آن جهانى خود را به صلاح آورد، خداوند كار دنياى او را به صلاح مى آورد، و هر كه را بر خود از خويشتن واعظ است، خدا را بر او نگهدارنده اى است.» مثال سخن نخست، اين گفتار است كه گفته اند: رضايت مخلوق عنوان رضايت خالق است، و در حديث مرفوع آمده است «هر حاكمى كه خداى از او راضى باشد رعيتش را از او راضى مى فرمايد.» مثال سخن دوم دعاى يكى از شاعران در اين ابيات اوست: «من سپاسگزار و ستايشگر و نيايش كننده و ترسان و گرسنه و برهنه ام، اين شش خصلت است كه نيمى از آن را من ضامنم، اى پروردگار تو نيز ضامن نيم ديگر آن باش.» مثال سخن سوم، اين گفتار خداوند متعال است كه مى فرمايد: «خداوند همراه كسانى است كه پرهيزگارند و همراه آنان كه نيكوكاراناند.»
جلوه تاريخ در شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديدجلد 7 //دكتر محمود مهدوى دامغانى