شرح ابن ميثم
165- و قال عليه السّلام: اللَّجَاجَةُ تَسُلُّ الرَّأْيَ
المعنى
أى تأخذه و تذهب به. و ذلك أنّ الإنسان قد يطلب شيئا و الرأي الحقّ هو التأنّى في طلبه و التثبّت فيه. فيحمله طبعه على اللجاجة فيه حتّى يكون ذلك سببا لفواته، و استعار لفظ السلّ له و نسبه إلى اللجاجة مجازا باعتبار أنّها هى المعونة له فكأنّها أخذته و غيّبته.
مطابق با حکمت 179 نسخه صبحی صالح
ترجمه فارسی شرح ابن ميثم
165- امام (ع) فرمود: اللَّجَاجَةُ تَسُلُّ الرَّأْيَ
لغت
«تسلّ: مىگيرد و از بين مىبرد
ترجمه
«لجاجت فكر و انديشه را از انسان مىگيرد».
شرح
توضيح آن كه انسان گاهى در پى چيزى است، و انديشه درست، عبارت از ژرفنگرى و پايدارى در آن كار است. بنا بر اين طبع آدمى او را وادار بر لجاجت در كار مىكند تا آنجا كه همين لجاجت باعث از بين رفتن همان انديشه درست مىشود. عبارت سلّ (از بين بردن) را براى فكر استعاره آورده است و نسبت آن به لجاجت از باب مجاز، به اين لحاظ است كه لجاجت به از بين رفتن فكر كمك مىكند و گويا آن را گرفته و محو مىسازد.
ترجمه شرح نهج البلاغه(ابن ميثم)، ج5 // قربانعلی محمدی مقدم-علی اصغرنوایی یحیی زاده