نهج البلاغه موضوعی خوف و رجاء

خوف و رجاء

۱۶۱۰٫ اعتماد به الطاف کارساز
لا تیاءسن لشر هذه الامه من روح الله ؛ لقوله تعالى : (انه لا ییاءس من روح الله الا القوم الکافرون ) .
ماءیوس نشوید از رحمت خداوندى بر تبهکاران این امت ؛ زیرا خدا فرموده است قطعى است که از رحمت خداوندى ناامید نمى شوند مگر مردم کافر.(۱۶۰۳)

۱۶۱۱٫ از هیچ چیز ناامید نباشید!
ان المدبر عسى اءن تزل به احدى قائمتیه ، و تثبت الاخرى ، فترجعا حتى تثبتا جمیعا .
همانا ناامید از کسى که پشت گردانیده است نیز نباشید؛ زیرا چه بسا که یکى از دو پاى شخصى که پشت گردانیده است بلغزد و پاى دیگرش ثابت بماند.^(۱۶۰۴)

۱۶۱۲٫ هم نومید باش هم امیدوار!
لا تاءمنن على خیر هذه الامه عذاب الله ؛ لقوله تعالى : (فلا یاءمن مکر الله الا القوم الخاسرون ) و لا تیاءسن لشر هذه الامه من روح الله ؛ لقوله تعالى : (انه لا ییاءس من روح الله الا القوم الکافرون ) .
بر بهترین فرد این امت از عذاب خدا ایمن مباش ؛ زیرا خداى بزرگ مى فرماید: از مکر خدا زیانکاران ایمن نشوند. و براى بدترین فرد این امت از رحمت و مهربانى حق نومید مباش ؛ زیرا خداوند متعال مى فرماید: تنها گروه کافران اند که رحمت حق ناامید مى شوند. ^(۱۶۰۵)

۱۶۱۳٫ نومیدى از رحمت خدا
الحمدالله غیر مقنوط من رحمته ، و لا مخلو من نعمته ، و لا ماءیوس من مغفرته .
ستایش مخصوص خدایى است که نه از رحمتش کسى ماءیوس مى شود و نه از رحمتش کسى محروم و نه از بخشش او کسى ماءیوس . ^(۱۶۰۶)

۱۶۱۴٫ پرهیز از بدگمانى
ان البخل و الجبن و الحرص غرائز شتى بجمعها سوء الظن بالله .
همانا بخل و ترس و حرص ، طبیعت هاى پراکنده اى هستند که بدگمانى به خدا آن ها را گرد در مى آورد. ^(۱۶۰۷)

۱۶۱۵٫ امیدوار به لقاى پروردگار
انى الى لقاءالله لمشتاق ، و حسن ثوابه لمنتظر راج .
همانا من به ملاقات خدا و پاداش نیکو او، منتظر و به آن امیدوارم . ^(۱۶۰۸)

۱۶۱۶٫ نومیدى از رحمت خدا
اللهم ! قد انصاحت جبالنا… ندعوک حین قنط الانام ، و منع الغمام ، فانک تنزل الغیث من بعد ما قنطوا، و تنشر رحمتک و اءنت الولى الحمید .
خداوندا! نباتات کوه هاى ما از خشکسالى افسردند، (آفریدگارا)! تو را مى خوانیم در موقعى که نومیدى مردم را در خود فرو برده و ابرها از باریدن ممنوع گشته ؛ زیرا تویى که باران را پس از آن که مردم در نومیدى فرو رفته نازل نموده و رحمتت را بر آنان مى گسترانى و تویى ولى نعمت ها و ستوده در همه صفات و احوال . ^(۱۶۰۹)

۱۶۱۷٫ نومیدى از رحمت خدا
اعلم اءن الذى بیده خزائن السموات و الارض قد اءذن لک فى الدعاء، و تکفل لک بالاجابه … فلا یقنطنک ابطاء اجابته ، فان العطیه على قدر النیه .
توجه داشته باش که آن کس که گنیجینه هاى آسمان ها و زمین را در دست دارد به تو سفارش کرد حاجت هاى خود را از او بخواهى و خودش هم متعهد شده که حاجت را برآورد. پس اگر خدا حاجتت را به تاءخیر انداخت ماءیوس نباش ؛ زیرا اعطاى خدا به مقدار نیت است . ^(۱۶۱۰)

۱۶۱۸٫ خوش گمانى نسبت به خدا
ان استطعتم اءن یشتد خوفکم من الله ، و اءن یحسن ظنکم به ، فاجمعوا بینهما، فان العبد انما یکون حسن ظنه بربه على قدر خوفه من ربه ، و ان اءحسن الناس ظنا بالله اءشدهم خوفا لله .
اگر نتوانستید که ترس خودتان را از خدا افزایش دهید و حسن ظن خود را نسبت به خدا حفظ کنید، باید ترس از خدا و حسن ظن نسبت به او را با هم نگهدارى کنید؛ زیرا حسن ظن بندگان خدا باید به اندازه ترس آنان نسبت به خدا باشد، بهترین گمان نسبت به خدا، شدیدترین ترس از خدا را همراه دارد. ^(۱۶۱۱)

۱۶۱۹٫ فقیه واجدالشرایط
الفقیه کل فقیه من لم یقنط الناس من رحمه الله ، و لم یؤ یسهم من روح الله ، و لم یؤ منهم من مکر الله .
فقیه واجد شرایط کسى است که مردم را از رحمت حق نومید نگرداند و از لطف و مهر خدا و از آسایشى که براى آن ها قرار داده است ماءیوسشان نسازد و نیز آن ها را از عذاب ناگهانى خدا ایمن نکند. ^(۱۶۱۲)

۱۶۲۰٫ بزرگ ترین توانگرى
الغنى الاکبر، الیاءس عما فى اءیدى الناس .
بزرگ ترین توانگرى ، ناامیدى از آن چه در دست مردم است مى باشد. ^(۱۶۱۳)

۱۶۲۱٫ تلخى ناامیدى
حفظ ما فى یدیک ، اءحب الى من طلب ما فى یدى غیرک . و مراره الیاءس ، خیر من الطلب الى الناس .
نگه دارى آن چه در دست دارى بهتر از طلب کردن چیزى است که در دست دیگرى است و تلخى ناامیدى ، بهتر از مساءلت از مردم است . ^(۱۶۱۴)

۱۶۲۲٫ امیدوارى امام على (ع )
اللهم ! و لکل مثن على من اءثنى علیه مثوبه من جزاء، اءو عارفه من عطاء؛ و قد رجوتک دلیلا على ذخائر الرحمه و کنوز المغفره .
خدایا! براى هر ستایشگرى بر ستایش کننده اش ثوابى از جزا یا عطایى نیکو است ، من به تو امیدوارم تا مرا به سوى ذخایر رحمت و گنجینه هاى آمرزشت آشنا کنى . ^(۱۶۱۵)

۱۶۲۳٫ نومید مشوید تا آمرزش هست !
عجبت لمن یقنط و معه الاستغفار!
درشگفتم از کسى که نومید گشته و توان آمرزش خواهى با او است ! ^(۱۶۱۶)

۱۶۲۴٫ عیب و کاستى
الجبن منقصه .
بزدلى عیب و کاستى است . ^(۱۶۱۷)

۱۶۰۳- خطبه ۱۰۶٫
۱۶۰۴- خطبه ۱۰۰٫
۱۶۰۵- حکمت ۳۷۷٫
۱۶۰۶- خطبه ۴۵٫
۱۶۰۷- نامه ۵۳٫
۱۶۰۸- نامه ۶۲٫
۱۶۰۹- خطبه ۱۱۵٫
۱۶۱۰- نامه ۳۱٫
۱۶۱۱- نامه ۲۷٫
۱۶۱۲- حکمت ۹۰٫
۱۶۱۳- حکمت ۳۴۲٫
۱۶۱۴- حکمت ۸۷٫
۱۶۱۵- خطبه ۹۱٫
۱۶۱۶- حکمت ۸۷٫
۱۶۱۷- حکمت ۳٫

نهج البلاغه موضوعی//عباس عزیزی