نامه ۱6 ترجمه شرح ابن میثم بحرانی

16 در هنگام جنگ به يارانش مى ‏فرمود :

لاَ تَشْتَدَّنَّ عَلَيْكُمْ فَرَّةٌ بَعْدَهَا كَرَّةٌ وَ لاَ جَوْلَةٌ بَعْدَهَا حَمْلَةٌ وَ أَعْطُوا اَلسُّيُوفَ حُقُوقَهَا وَ وَطِّئُوا لِلْجُنُوبِ مَصَارِعَهَا وَ اُذْمُرُوا أَنْفُسَكُمْ عَلَى اَلطَّعْنِ اَلدَّعْسِيِّ وَ اَلضَّرْبِ اَلطِّلَحْفِيِّ وَ أَمِيتُوا اَلْأَصْوَاتَ فَإِنَّهُ أَطْرَدُ لِلْفَشَلِ فَوَ اَلَّذِي فَلَقَ اَلْحَبَّةَ وَ بَرَأَ اَلنَّسَمَةَ مَا أَسْلَمُوا وَ لَكِنِ اِسْتَسْلَمُوا وَ أَسَرُّوا اَلْكُفْرَ فَلَمَّا وَجَدُوا أَعْوَاناً عَلَيْهِ أَظْهَرُوهُ

لغات

فرّة : يك مرتبه فرار كردن .

كرّة : بر وزن فعله از ماده كرّ به معناى بازگشت بر دشمن .

جوله : دور زدن و تاخت و تاز .

مصارع : مكانهاى افتادن كشته‏ ها .

ذمرته ، أذمره : او را وادار و تشويق كردم .

دعسىّ : منسوب به دعس است و به معناى اثر مى‏ باشد .

طلحفى ، طلحف : شديد ، حرف « يا » براى مبالغه است .

نسمة : آفريده‏ها .

ترجمه

« گريزى كه پس از آن بازگشت ، و تاخت و تازى كه بعد از آن ، هجوم و حمله به دشمن باشد ، بر شما ناگوار نباشد ، حقوق شمشيرها را بپردازيد و پهلوهايتان را به جايگاه كشتن آشنا كنيد ، و نفوس خود را به نيزه افكندنهاى كارگر و شمشير زدنهاى شديد وادار و تشويق كنيد ، صداهايتان را آرام كنيد زيرا هر چه بيشتر ، ترس و سستى را دور مى‏كند ، پس سوگند به خدايى كه دانه را شكافته و آفريدگان را به وجود آورده است اينها اسلام نياورده‏اند بلكه اظهار اسلام كردند ، و كفر را پنهان داشتند و هنگامى كه ياورانى پيدا كردند آن را آشكار كردند . »

شرح

لا تشتدّن عليكم . . . حملة ،

در معناى اين جملات احتمالاتى است :

1 هر گاه براى فريب دشمن و فرصت دست يافتن بر او ، مصلحت را در فرار كردن ديديد ، نگران نباشيد ، فرار كنيد . چون در ميان عرب فرار در جنگ مايه ننگ و بدگويى است پس باكى از آن نيست و بايد آسان تلقّى شود .

2 احتمال ديگر آن است كه اگر چنين اتفاق افتاد كه فرار كرديد و پس از آن حمله كرديد شرمسارى و ناراحتى براى شما پيش نيايد زيرا همين حمله پس از فرار ، گناه آن را بر طرف مى‏كند ، بنابراين در عبارت ، امر به حمله شده پس از آن كه فرار حاصل شده باشد و به همين معناست ، عبارت و لا جوله بعدها حملة .

3 احتمال ديگر آن است كه اگر دشمن پس از فرار برگشت و به شما حمله كرد نهراسيد زيرا حمله دشمن پس از فرار از دلهاى ناپاك و نيتهاى ناصالح سرچشمه مى‏گيرد ، بنابر فرض سوم مقدم داشتن فرار به منظور تحقير و كوچك شمردن ، حمله پس از آن است و در واقع فرار دشمن را مهم شمرده است و همين احتمال در : و لاجوله بعدها حملة مى‏باشد . در جمله‏هاى بعد به ياران خود دستورهايى مى‏دهد از اين قرار :

1 حقوق شمشيرها را ادا كنند ، اين مطلب كنايه از امر به اين است كه آنچه سزاوار انجام دادن است بجا آورند و فعل عطا استعاره از كارهايى است كه به وسيله شمشيرها در اين راه انجام مى‏شود .

2 قتلگاههاى خود را ، وطن پهلوهايشان قرار دهند ، جاهايى را كه پس از كشتن در آن مى‏افتند و پهلوهايشان در آن قرار مى‏گيرد براى خود وطن بگيرند ،

كنايه از آن كه بر كشته شدن در راه خدا تصميم قطعى بگيريد و براى وقوع در ورطه هولناك جنگ ، خود را آماده كنيد ، لازمه وطن گرفتن در جايى كه پس از قتل در آن مى‏افتد عزم جازم و اقدام لازم براى آن مى ‏باشد .

3 اين كه روحيه خود را آماده كنند كه نيزه را بطور موثر بر دشمن فرود آورند ، و ضربات شمشير را با شدّت وارد كنند ، يعنى با ياد ثوابهايى كه خدا براى مبارزان وعده داده ، و نعمتهايى كه براى ايشان فراهم فرموده ، خود را راضى و دل را براى اين امور محكم و استوار كنند .

4 از صداهايشان بكاهند ، زياد فرياد نزنند زيرا كه داد و فرياد كردن از نشانه‏هاى ترس و سستى است و عدم آن علامت ثبات و مقاومت مى‏باشد ،

در گذشته نيز به اين مطلب اشاره شده است .

در آخر چنان كه روش معمول حضرت مى‏باشد ، سوگند بجا و مناسب ياد كرده است كه اين جامعه مخالف ، هنگامى كه در زمان پيامبر اكرم اظهار اسلام كردند فقط به همان زبان بود اما به قلب و دل اسلام نياورده بودند بلكه به علت ترس از كشته شدن تظاهر به ديانت اسلام كرده و كفر را در دلهاى خود پنهان داشتند ، و هنگامى كه پشت گرمى يافتند و يارانى پيدا كردند كفر خود را اظهار كردند ، و اين مطلب اشاره به منافقان بنى اميه است ، مثل عمرو بن عاص و مروان و معاويه و جز آنها ، و شبيه اين كلام امام ( ع ) ، سخنى از عمّار ياسر نيز نقل شده است . توفيق با خداست .

 

 

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.