خطبه: ۱۲۳
و من کلام له ( علیهالسلام ) قاله لأصحابه فی ساحه الحرب بصفین
وَ أَیُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ أَحَسَّ مِنْ نَفْسِهِ رَبَاطَهَ جَأْشٍ عِنْدَ اللِّقَاءِ وَ رَأَى مِنْ أَحَدٍ مِنْ إِخْوَانِهِ فَشَلًافَلْیَذُبَّ عَنْ أَخِیهِ بِفَضْلِ نَجْدَتِهِ الَّتِی فُضِّلَ بِهَا عَلَیْهِ کَمَا یَذُبُّ عَنْ نَفْسِهِ فَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَهُ مِثْلَهُ إِنَّ الْمَوْتَ طَالِبٌ حَثِیثٌ لَا یَفُوتُهُ الْمُقِیمُ وَ لَا یُعْجِزُهُ الْهَارِبُ إِنَّ أَکْرَمَ الْمَوْتِ الْقَتْلُ وَ الَّذِی نَفْسُ ابْنِ أَبِی طَالِبٍ بِیَدِهِ لَأَلْفُ ضَرْبَهٍ بِالسَّیْفِ أَهْوَنُ عَلَیَّ مِنْ مِیتَهٍ عَلَى الْفِرَاشِ فِی غَیْرِ طَاعَهِ اللَّهِ و منه وَ کَأَنِّی أَنْظُرُ إِلَیْکُمْ تَکِشُّونَ کَشِیشَ الضِّبَابِ لَا تَأْخُذُونَ حَقّاً وَ لَا تَمْنَعُونَ ضَیْماً قَدْ خُلِّیتُمْ وَ الطَّرِیقَ فَالنَّجَاهُ لِلْمُقْتَحِمِ وَ الْهَلَکَهُ لِلْمُتَلَوِّمِ
ترجمه :
سخنى از آن حضرت (ع) به اصحاب خود در عرصه پیکار فرمود:
هر مرد جنگاورى از شما که در عرصه نبرد خود را دلیر یابد و در یکى از برادرانش ترس و سستى بیند،باید که به نیروى دلاورى خویش- که خداوندش عطا کرده- دشمن را از او براند، همان گونه، که از خود مى راند.و گرنه، ممکن بود که خواست خدا بر این قرار مىگرفت که او را هم همانند این یک بددل گرداند.مرگ، شتابان، در طلب همگان است. نه اقامت گزیده و به جهاد روى ننهاده از چنگالش رسته،نه آنکه از او مىگریزد، عاجزش یافته.گرامیترین مرگها، مرگ در کارزار است.سوگند به کسى که جان پسر ابو طالب در دست اوست، که تحمل هزار ضربت شمشیر بر من آسانتر است از مردن در بستر [که در غیر طاعت خدا باشد.]
گویى مى بینمتان که از جنگ مىگریزید و هیاهو مى کنید. همانند سوسماران که در کنار هم مىروند و از برخورد پوستهایشان به یکدیگر آوازى چنین بر مى خیزد.نه در صدد گرفتن حقى هستید و نه در خیال دفع ستمى.راهتان باز است.رهایى، از آن کسى است که خود را در کارهاى دشوار افکند و هلاکت نصیب کسى، که در کار درنگ نماید.
نهج البلاغه خطبه ها//ترجمه عبدالمحمد آیتی