google-site-verification: googledc28cebad391242f.html
260-280 حکمت شرح ابن میثمحکمت ها شرح ابن ميثمنهج البلاغه حکمت هاشرح ابن ميثم 240تا450

نهج البلاغه کلمات قصار حکمت شماره 265 متن عربی با ترجمه فارسی (شرح ابن میثم)پند واندرز

شرح ابن‏ ميثم

265- و قال عليه السّلام: لَيْسَتِ الرُّؤْيَةُاَلرَّوِيَّةُ كَالْمُعَايَنَةِمَعَ الْإِبْصَارِ- فَقَدْ تَكْذِبُ الْعُيُونُ أَهْلَهَا- وَ لَا يَغُشُّ الْعَقْلُ مَنِ اسْتَنْصَحَهُ

المعنى

هذا تنبيه على وجوب إعمال الفكر فيما ينبغي، و أنّ العقل هو مستند الحواسّ‏ و هو الناقد البصير و الناصح الشفيق الّذى لا يغشّ من استنصحه. و استعار لفظ الاستنصاح لمراجعته و إعماله بصدق و توجّهه إلى استخراج الآراء الصالحة، و لفظ الغشّ لكذبه: أى لا يكذب من استنصحه و جعله رائدا له و أمّا الحواسّ فقد تكذب أهلها. و اعلم أنّ البصر و غيره من الحواسّ الظاهرة لا حكم له، و أمّا الحكم ببعض المحسوسات على بعض فحكم العقل بواسطة الخيال و الوهم، و كلّما عرض في تلك الأحكام من الغلط فهو من أغلاط الوهم على ما تبيّن في موضعه، و حينئذ يكون قوله: و قد تكذب العيون أهلها: أى قد يكذب الأحكام الوهميّة على مدركات العيون كالحكم بكون القطرة النازلة خطّا مستقيما و الشعلة الّتي تدار بسرعة كالدائرة و نحوه.

مطابق با حکمت 281 نسخه صبحی صالح

ترجمه فارسی شرح ابن‏ ميثم

265- امام (ع) فرمود: لَيْسَتِ الرَّوِيَّةُ كَالْمُعَايَنَةِ مَعَ الْإِبْصَارِ- فَقَدْ تَكْذِبُ الْعُيُونُ أَهْلَهَا- وَ لَا يَغُشُّ الْعَقْلُ مَنِ اسْتَنْصَحَهُ

ترجمه

«ادراك با عقل و انديشه مانند ديدن با چشمها نيست كه گاهى چشمها به صاحب خود دروغ مى‏ گويند، در صورتى كه عقل، به هر كه از او پند و اندرز بطلبد، خيانت نمى‏ كند.»

شرح

اين سخن امام (ع) در باره ضرورت به كار بردن فكر است در جايى كه شايسته انديشيدن است و در باره عقل كه مرجع حواس و تيزبين و نصيحت كننده دلسوزى است كه به نصيحت خواه خيانت نمى‏كند. كلمه استنصاح (نصيحت خواستن) را براى مراجعه و در راه درست به كار بردن عقل و توجّه آن به كسب نظرات درست استعاره آورده است، و كلمه الغش (خيانت) را براى دروغ گفتن‏ استعاره آورده است، يعنى عقل به كسى كه از آن نصيحت بخواهد و او را فرا راه خود قرار دهد، دروغ نمى‏گويد، اما حواسّ گاهى به صاحب خود دروغ مى‏گويند. بدان كه چشم و ديگر حواسّ ظاهر هيچ گونه حكمى از خود ندارند، اما حكومت بعضى از محسوسات نسبت به بعضى ديگر، حكم عقل به وسيله خيال و وهم است. و هر چه در اين موارد، حكم غلط صورت بگيرد، از اشتباهات قوه وهم است همان طورى كه در جاى خود به ثبوت رسيده است، و در اين صورت، عبارت امام (ع): و قد تكذب العيون اهلها به اين معنى است كه احكام وهميه روى مدركات چشم- مانند حكم بر اين كه قطره باران، خط راست و آتش گردانى كه به سرعت مى‏گردد، دايره است و نظاير اينها- گاهى دروغ و خطا مى‏باشند.

ترجمه‏ شرح‏ نهج‏ البلاغه(ابن‏ ميثم)، ج5 // قربانعلی  محمدی مقدم-علی اصغرنوایی یحیی زاده

 

نمایش بیشتر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

دکمه بازگشت به بالا
-+=