google-site-verification: googledc28cebad391242f.html
حکمت ها شرح و ترجمه میر حبیب الله خوئی120-140 حکمت شرح میر حبیب الله خوئی

نهج البلاغه کلمات قصار حکمت شماره 121 (شرح میر حبیب الله خوئی)

حکمت 126 صبحی صالح

126-وَ قَالَ ( عليه‏ السلام  )عَجِبْتُ لِلْبَخِيلِ يَسْتَعْجِلُ الْفَقْرَ الَّذِي مِنْهُ هَرَبَ وَ يَفُوتُهُ الْغِنَى الَّذِي إِيَّاهُ طَلَبَ فَيَعِيشُ فِي الدُّنْيَا عَيْشَ الْفُقَرَاءِ وَ يُحَاسَبُ فِي الْآخِرَةِ حِسَابَ الْأَغْنِيَاءِ

وَ عَجِبْتُ لِلْمُتَكَبِّرِ الَّذِي كَانَ بِالْأَمْسِ نُطْفَةً وَ يَكُونُ غَداً جِيفَةً

وَ عَجِبْتُ لِمَنْ شَكَّ فِي اللَّهِ وَ هُوَ يَرَى خَلْقَ اللَّهِ

وَ عَجِبْتُ لِمَنْ نَسِيَ الْمَوْتَ وَ هُوَ يَرَى الْمَوْتَى

وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَنْكَرَ النَّشْأَةَ الْأُخْرَى وَ هُوَ يَرَى النَّشْأَةَ الْأُولَى

وَ عَجِبْتُ لِعَامِرٍ دَارَ الْفَنَاءِ وَ تَارِكٍ دَارَ الْبَقَاءِ

شرح میر حبیب الله خوئی ج21

الحادية و العشرون بعد المائة من حكمه عليه السّلام

(121) و قال عليه السّلام: عجبت للبخيل يستعجل الفقر الّذي منه هرب، و يفوته الغنى الّذي إيّاه طلب، فيعيش في الدّنيا عيش الفقراء و يحاسب في الاخرة حساب الأغنياء، و عجبت للمتكبّر الّذي كان بالأمس نطفة و يكون غدا جيفة، و عجبت لمن شكّ في اللَّه و هو يرى خلق اللَّه، و عجبت لمن نسى الموت و هو يرى من يموت (الموتى) و عجبت لمن أنكر النّشأة الاخرى و هو يرى النّشأة الاولى و عجبت لعامر دار الفناء و تارك دار البقاء.

المعنى

قد تعرّض عليه السّلام في هذا الكلام لأهمّ ذمائم الأخلاق الّتي يكفي واحد منها لهلاك الإنسان و سلب السعادة المعنوية عنه، و هي البخل، و الكبر. و الشكّ في اللَّه، و الغفلة عن الموت، و إنكار النشأة الاخرى، و حبّ الدّنيا.

و اذا تدبّرت فيها وجدتها جماع مفاسد الأخلاق و امّهات الرذائل، و لم يك يهلك امة من الامم، أو فرد من أفراد بني آدم إلّا بها أو ببعضها، و المبارزة معها أو بعضها مادّة دعوة الأنبياء العظام، و الرسل الكرام، كما يستفاد من حكايات القرآن المتعلّقة بشرح دعوتهم.

و قد تعرّض عليه السّلام بمعالجتها من طريق مبتكر، و وسيلة روحيّة عجيبة، فجعل يحلّلها تحليلا جبريا و يبيّن أنّ الابتلاء بها خلاف البديهة و عدول عن الرويّة الانسانيّة، و الروحيّة البشريّة.

فشرع يسأل عن البخيل أنّه يبخل لما ذا لدفع الفقر، أم لطلب الغنى، أم لسعة العيش في الدّنيا، أم لسهولة الحساب في الاخرى فيجيب: بأنّ البخل يضادّ هذه المقاصد أجمع.

و يدعو المتكبّر إلى النظر في مبدء تكوينه و نهاية وجوده المادّي.

و يبيّن أنّ الشك في اللَّه و نسيان الموت و إنكار النشأة الاخرى خلاف العيان.

و البديهة، و أنّ حبّ الدّنيا و ترك التوجّه إلى العقبى سفاهة معجبة.

الترجمة

فرمود: در شگفتم از بخيل مى‏ شتابد بسوى فقرى كه از آن مى‏ هراسد و از دستش مى‏ رود آن بى‏ نيازى كه مى‏ جويد، در دنيا زندگي درويشان دارد و در آخرت محاسبه توانگران.

در شگفتم از متكبّر ديروز نطفه پليدى بوده و فردا مردار گنديده‏ ايست «بزرگى كجاست» در شگفتم از كسى كه در باره خدا شك دارد با اين كه آفريدگان بى‏ شمار خدا را بچشم خود مى نگرد.

در شگفتم از كسى كه مرگ را فراموش كرده با اين كه مرده‏ ها را بچشم خود مى‏ بيند.

در شگفتم از كسى كه زنده شدن در سراى ديگر را منكر است با اين كه آفرينش اين خانه نخست را بچشم خود ديده است.

و در شگفتم از كسى كه آبادكننده دنياى فاني است و جهان پاينده را از دست هشته و از آن گذشته.

اندر شگفتم از بخيل كو مى‏ شتابد بي‏دليل
بسوى فقرى كه از آن مى‏ هراسد چون ذليل‏

در مى‏رود از دست او آن ثروت دلبست او
تا عمر همچون فقرا مى ‏پرد از شصت او

و اندر سراى آخرت دارد حساب اغنيا
واى از اين بخت بد و افسوس از اين ماجرا

وز تكبر پيشه ‏ها سر بر زده از نطفه ‏ها
فردا يكايك مرده و گنديده همچون جيفه ‏ها

وز آنكه شك مى آورد اندر خدا و بنگرد
خلق خدا را روز و شب با چشم خود هر جا بود

وز آنكه از يادش برد مرگ خودش در روز و شب‏
بيند هميشه مرده‏ ها افتاده اندر تاب و تب‏

وز منكر بعث و نشور اندر قيامت يا بگور
با آنكه بيند دم بدم صد زنده آيد در ظهور

وز آنكه كوشد تا كند آباد اين دار فنا
ليكن ز دست خود نهد آبادى دار بقا

منهاج ‏البراعة في ‏شرح ‏نهج ‏البلاغة(الخوئي)//میر حبیب الله خوئی

نمایش بیشتر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

دکمه بازگشت به بالا
-+=