نهج البلاغه کلمات قصار حکمت شماره 252 صبحي صالح(عبدالمحمد آیتی)علت واجبات (فرائض)

252-وَ قَالَ ( عليه‏ السلام ):

فَرَضَ اللَّهُ الْإِيمَانَ تَطْهِيراً مِنَ الشِّرْكِ
وَ الصَّلَاةَ تَنْزِيهاً عَنِ الْكِبْرِ
وَ الزَّكَاةَ تَسْبِيباً لِلرِّزْقِ
وَ الصِّيَامَ ابْتِلَاءً لِإِخْلَاصِ الْخَلْقِ
وَ الْحَجَّ تَقْرِبَةً لِلدِّينِ
وَ الْجِهَادَ عِزّاً لِلْإِسْلَامِ
وَ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ مَصْلَحَةً لِلْعَوَامِّ
وَ النَّهْيَ عَنِ الْمُنْكَرِ رَدْعاً لِلسُّفَهَاءِ
وَ صِلَةَ الرَّحِمِ مَنْمَاةً لِلْعَدَدِ
وَ الْقِصَاصَ حَقْناً لِلدِّمَاءِ
وَ إِقَامَةَ الْحُدُودِ إِعْظَاماً لِلْمَحَارِمِ
وَ تَرْكَ شُرْبِ الْخَمْرِ تَحْصِيناً لِلْعَقْلِ
وَ مُجَانَبَةَ السَّرِقَةِ إِيجَاباً لِلْعِفَّةِ
وَ تَرْكَ الزِّنَى تَحْصِيناً لِلنَّسَبِ
وَ تَرْكَ اللِّوَاطِ تَكْثِيراً لِلنَّسْلِ
وَ الشَّهَادَاتِ اسْتِظْهَاراً عَلَى الْمُجَاحَدَاتِ
وَ تَرْكَ الْكَذِبِ تَشْرِيفاً لِلصِّدْقِ
وَ السَّلَامَ أَمَاناً مِنَ الْمَخَاوِفِ
وَ الْأَمَانَةَ نِظَاماً لِلْأُمَّةِ
وَ الطَّاعَةَ تَعْظِيماً لِلْإِمَامَةِ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت 244 دکتر آیتی

و فرمود (ع):

خداوند ايمان را واجب نمود، براى پاكى دلها از شرك
و نماز را براى منزه ساختن مردم از خودخواهى
و، زكات را براى رسيدن روزى
و روزه را براى آزمودن اخلاص مردم
و حج را براى نيرو گرفتن دين
و جهاد را براى عزت و ارجمندى اسلام
و امر به معروف را براى اصلاح مردمان
و نهى از منكر را براى باز داشتن سفيهان از زشتيها
و صله رحم را براى افزون شدن شمار خويشاوندان
و قصاص را براى ممانعت از خونريزى
و اجراى حدود را براى بزرگ نشان دادن زشتى اعمال حرام
و منع از شرابخوارى را براى حفاظت از عقلها
و اجتناب از دزدى را براى رعايت عفت مردم
و ترك زنا را براى سلامت نسبها
و ترك لواط را براى افزونى نسل
و شهادتها را براى گرفتن حقوق انكار شده
و ترك دروغگويى را براى حرمت يافتن راستگويى
و سلام كردن را براى ايمنى بخشيدن از هر چه مايه هراس است
و امامت را براى نظام امت
و اطاعت را براى بزرگداشت امام.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

نهج البلاغه کلمات قصار حکمت شماره 247 صبحي صالح(عبدالمحمد آیتی)

247-وَ قَالَ ( عليه‏السلام )الْكَرَمُ أَعْطَفُ مِنَ الرَّحِم‏

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت 239 دکتر آیتی

و فرمود (ع): كرم و جوانمردى از خويشاوند مهربانتر است.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

خطبه شماره ۲۰۹ (نسخه صبحی صالح ) ترجمه عبدالمحمد آیتی

کلام : ۲۰۹

و من کلام له ع بِالبَصْرَهِ وَ قَدْ دَخَلَ عَلَى الْعَلاءِ بنِ زِیادٍالْحارِثِی وَ هُوَ مِن اءَصْحابِهِ یَعُودُهُ،فَلَما رَاءى سَعَهَ دارِهِ قالَ: 

ما کُنْتَ تَصْنَعُ بِسِعَهِ هَذِهِ الدَّارِ فِی الدُّنْیا؟ وَ اءَنْتَ إِلَیْها فِی الْآخِرَهِ کُنْتَ اءَحْوَجَ، وَ بَلى إِنْ شِئْتَ بَلَغْتَ بِهَا الْآخِرَهَ تَقْرِی فِیهَا الضَّیْفَ، وَ تَصِلُ فِیهَا الرَّحِمَ، وَ تُطْلِعُ مِنْهَا الْحُقُوقَ مَطالِعَها، فَإِذا اءَنْتَ قَدْ بَلَغْتَ بِهَا الْآخِرَهَ.
فَقالَ لَهُ الْعَلاءُ :
یا اءَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ اءَشْکُو إِلَیْکَ اءَخِی عاصِمَ بْنَ زِیادٍ.

قالَ :
وَ ما لَهُ؟

قَالَ :
لَبِسَ الْعَباءَهَ وَ تَخَلَّى عَنِ الدُّنْیا، قالَ: عَلَیَّ بِهِ، فَلَمّا جاءَ

قالَ :
یا عُدَیَّ نَفْسِهِ، لَقَدِ اسْتَهامَ بِکَ الْخَبِیثُ، اءَما رَحِمْتَ اءَهْلَکَ وَ وَلَدَکَ؟ اءَتَرَى اللَّهَ اءَحَلَّ لَکَ الطَّیِّباتِ وَ هُوَ یَکْرَهُ اءَنْ تَاءْخُذَها؟ اءَنْتَ اءَهْوَنُ عَلَى اللَّهِ مِنْ ذلِکَ؟

قالَ :
یا اءَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ هذا اءَنْتَ فِی خُشُونَهِمَلْبَسِکَ وَ جُشُوبَهِ مَاءْکَلِکَ!

قَالَ :
وَیْحَکَ إِنِّی لَسْتُ کَاءَنْتَ، إِنَّ اللَّهَ تَعالَى فَرَضَ عَلَى اءَئِمَّهِ الْحَقّ اءَنْ یُقَدِّرُوا اءَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَهِ النَّاسِ کَیْلا یَتَبَیَّغَ بِالْفَقِیرِ فَقْرُهُ.

ترجمه :

سخنى از آن حضرت (ع ) امام (ع ) در بصره به عیادت علاء بن زیاد حارثى رفت و علاء ازاصحابش بود. چون فراخى خانه اش را دید، چنین فرمود: 

سرایى به این فراخى در دنیا به چه کارت مى آید و حال آنکه ، در آخرت نیازت بدان بیشتر است . البته اگر بخواهى ، با همین خانه به خانه آخرت هم خواهى رسید، هرگاه در آن مهمانان را طعام دهى و خویشاوندان را بنوازى و حقوقى را که به گردن توست ادا کنى . بدینسان ، به خانه آخرت هم پرداخته اى .
علاء گفت :
یا امیرالمؤ منین از برادرم ، عاصم بن زیاد به تو شکایت مى کنم .

على (ع ) پرسید :
او را چه مى شود

علاء گفت :
جامه پشمین پوشیده و از دنیا بریده است .

على (ع ) گفت :
او را نزد من بیاورید. چون بیاوردندش ، فرمود اى دشمن حقیر خویش ، شیطان ناپاک خواهد که تو را گمراه کند. آیا به زن و فرزندت ترحم نمى کنى پندارى که خدا چیزهاى نیکو و پاکیزه را بر تو حلال کرده ولى نمى خواهد که از آنها بهره مند گردى تو در نزد خدا از آنچه پندارى پست تر هستى .

عاصم گفت :
یا امیرالمؤ منین تو خود نیز جامه خشن مى پوشى و غذاى ناگوار مى خورى على (ع ) در پاسخ او فرمود:

واى بر تو. مرا با تو چه نسبت خداوند بر پیشوایان دادگر مقرر فرموده که خود را در معیشت با مردم تنگدست برابر دارند تا بینوایى را رنج بینوایى به هیجان نیاورد و موجب هلاکتش گردد.

عبدالمحمد آیتی۲۰۰

موضوعات نهج البلاغه(برچسب های)

برچسب ها

خطبه شماره ۱۳۹ (نسخه صبحی صالح ) ترجمه عبدالمحمد آیتی

خطبه : ۱۳۹

و من کلام له ع فی وَقْتِ الشُّورى : 

لَنْ یُسْرِعَ اءَحَدٌ قَبْلِی إِلَى دَعْوَهِ حَقِّ، وَ صِلَهِ رَحِمٍ وَ عائِدَهِ کَرَمٍ، فَاسْمَعُوا قَوْلِی ، وَ عُوا مَنْطِقِى ، عَسى اءَنْ تَرَوْا هَذا الْاءَمْرَ مِنْ بَعْدِ هَذا الْیَوْمِ تُنْتَضَى فِیهِ السُّیُوفُ، وَ تُخانُ فِیهِ الْعُهُودُ، حَتَّى یَکُونَ بَعْضُکُمْ اءَئِمَّهً لِاءَهْلِ الضَّلالَهِ، وَ شِیعَهً لِاءَهْلِ الْجَهالَهِ.

ترجمه :

سخنى از آن حضرت (ع ) هنگام شورا:

هیچکس پیش از من براى قبول دعوت حق و صله رحم و احسان نشتافت .(۳۸) پس سخن من بشنوید و هر چه مى گویم ، نیک ، در خاطر نگه دارید.
پس از این روز، خواهید دید که شمشیرها از غلاف کشیده شود و پیمانها شکسته آید تا آنجا که بعضى از شما سرکرده گمراهان شوید و برخى دیگر از پیروان اهل جهالت .

__________________________________________

۳۸-قبول اسلام از رسول (ص ) نوعى صله رحم بود در حالى که دیگران قطع رحم کرده بودند.

نهج البلاغه خطبه ها//ترجمه عبدالمحمد آیتی

خطبه شماره ۱۱۰ (نسخه صبحی صالح ) ترجمه عبدالمحمد آیتی

خطبه : ۱۱۰

و من خطبه له ع  

 إِنَّ افْضَلَ مَا تَوَسَّلَ بِهِ الْمُتَوَسِّلُونَ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى الْإِیمَانُ بِهِ وَ بِرَسُولِهِ، وَالْجِهَادُ فِی سَبِیلِهِ فَإِنَّهُ ذِرْوَهُ الْإِسْلاَمِ، وَ کَلِمَهُ الْإِخْلاَصِ فَإِنَّهَا الْفِطْرَهُ، وَ إِقَامُ الصَّلاَهِ فَإِنَّهَا الْمِلَّهُ، وَ إِیتَاءُ الزَّکَاهِ فَإِنَّهَا فَرِیضَهٌ وَاجِبَهٌ، وَصَوْمُ شَهْرِ رَمَضَانَ فَإِنَّهُ جُنَّهٌ مِنَ الْعِقَابِ، وَ حَجُّ الْبَیْتِ وَ اعْتِمَارُهُ فَإِنَّهُمَا یَنْفِیَانِ الْفَقْرَ وَیَرْحَضَانِ الذَّنْبَ، وَ صِلَهُ الرَّحِمِ فَإِنَّهَا مَثْرَاهٌ فِی الْمَالِ وَ مَنْسَاءَهٌ فِی الْاءَجَلِ، وَ صَدَقَهُ السِّرِّ فَإِنَّهَا تُکَفِّرُ الْخَطِیئَهَ، وَ صَدَقَهُ الْعَلاَنِیَهِ فَإِنَّهَا تَدْفَعُ مِیتَهَ السُّوءِ، وَ صَنَائِعُ الْمَعْرُوفِ فَإِنَّهَا تَقِی مَصَارِعَ الْهَوَانِ.

افِیضُوا فِی ذِکْرِ اللَّهِ فَإِنَّهُ اءَحْسَنُ الذِّکْرِ، وَارْغَبُوا فِیمَا وَعَدَ الْمُتَّقِینَ فَإِنَّ وَعْدَهُ اصْدَقُ الْوَعْدِ، وَاقْتَدُوا بِهَدْیِ نَبِیِّکُمْ فَإِنَّهُ افْضَلُ الْهَدْیِ، وَاسْتَنُّوا بِسُنَّتِهِ فَإِنَّهَا اهْدَى السُّنَنِ

وَ تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ اءَحْسَنُ الْحَدِیثِ، وَ تَفَقَّهُوا فِیهِ فَإِنَّهُ رَبِیعُ الْقُلُوبِ، وَ اسْتَشْفُوا بِنُورِهِ فَإِنَّهُ شِفَاءُ الصُّدُورِ، وَ احْسِنُوا تِلاَوَتَهُ فَإِنَّهُ اءَنْفَعُ الْقَصَصِ،فَاِنَّ الْعَالِمَ الْعَامِلَ بِغَیْرِ عِلْمِهِ کَالْجَاهِلِ الْحَائِرِ الَّذِی لاَ یَسْتَفِیقُ مِنْ جَهْلِهِ، بَلِ الْحُجَّهُ عَلَیْهِ اعْظَمُ، وَالْحَسْرَهُ لَهُ الْزَمُ، وَ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ الْوَمُ.

 ترجمه :

خطبه اى از آن حضرت (ع )  

برترین چیزى که توسّل جویندگان به خداى سبحان ، بدان توسّل مى جویند، ایمان به او و به پیامبر اوست و جهاد است در راه او، زیرا جهاد رکن اعلاى اسلام است . و کلمه توحید است ، که در فطرت و جبلت هر انسانى است . و برپاى داشتن نماز است ، که نشان ملت اسلام است و دادن زکات است ، که فریضه اى است واجب و روزه ماه رمضان است ، که نگهدارنده آدمى است از عذاب خداى و حج خانه خداست و به جاى آوردن عمره آن است ، که فقر را مى زدایند و گناه را مى شویند و صله رحم است ، که موجب افزایش مال است و واپس افکننده اجل است و صدقه نهان است ، که خطاها را مى پوشاند و صدقه آشکار است ، که مرگ ناگهانى را باز دارد و انجام دادن کارهاى نیک است ، که آدمى را از لغزیدن در خواریها نگه مى دارد.

خدا را یاد کنید و بدان شتابید، که بهترین یادهاست و به رغبت بخواهید آنچه را که پرهیزگاران را وعده داده ، که وعده اش راست ترین وعده هاست . و از رهنمودهاى پیامبرتان پیروى کنید، که نیکوترین رهنمودهاست و به سنّت او رفتار نمایید، که راهنماینده ترى سنّتهاست و قرآن را بیاموزید، که بهترین سخن است و آن را نیک بفهمید، که بهار دلهاست و به پرتو آن شفا جویید، که شفاى سینه هاست و نیکو تلاوتش ‍ کنید که نافعترین گفتارهاست .

عالمى که نه به علم خود عمل کند، جاهل سرگشته اى بیش نیست ، که از خواب جهل دیده فرا نمى کند. بلکه حجّت بر او قویتر است و شایسته تر است که حسرت خورد زیرا در نزد خدا سرزنش او افزونتر است .

نهج البلاغه خطبه ها//ترجمه عبدالمحمد آیتی

نهج البلاغه کلمات قصار حکمت شماره 102 صبحي صالح(ترجمه عبدالمحمد آیتی) پیش بینی وپیشگویی

۱۰۲-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )یَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لَا یُقَرَّبُ فِیهِ إِلَّا الْمَاحِلُ وَ لَا یُظَرَّفُ فِیهِ إِلَّا الْفَاجِرُ وَ لَا یُضَعَّفُ فِیهِ إِلَّا الْمُنْصِفُ
یَعُدُّونَ الصَّدَقَهَ فِیهِ غُرْماً وَ صِلَهَ الرَّحِمِ‏ مَنّاً وَ الْعِبَادَهَ اسْتِطَالَهً عَلَى النَّاسِ فَعِنْدَ ذَلِکَ یَکُونُ السُّلْطَانُ بِمَشُورَهِ النِّسَاءِ وَ إِمَارَهِ الصِّبْیَانِ وَ تَدْبِیرِ الْخِصْیَانِ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت 98 دکتر آیتی

98 و فرمود (ع):

بر مردم روزگارى مى‏ آيد كه مقرّب نبود، مگر سخن چين و خوش طبع، به شمار نيايد، مگر تبهكار، و مردم منصف را ناتوان خوانند و صدقه را غرامت شمارند و صله رحم را منت نهادن و عبادت را برترى فروختن بر مردم. در اين حال، حكومت، با مشورت زنان بود و امارت از آن خردان و تدبير كارها به دست خواجگان.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

 

نهج البلاغه موضوعی فضایل اخلاقى-صله رحم

فضایل اخلاقى

بخش اول : صله رحم

۱۲۸۷٫ حق همسایه
قال علیه السلام عند وفاته : الله الله فى جیرانکم ، فانهم وصیه نبیکم . ما زال یوصى بهم ، حتى ظننا اءنه سیورثهم .
در هنگام وفات خویش فرمود: خدارا خدارا! درباره همسایگانتان که آنان سفارش شده پیامبر شمایند. پیامبر صلى الله علیه و آله پیوسته درباره همسایگان سفارش مى کرد چندان که گمان بردیم آن ها را ارث بر قرار خواهد داد.
۱۲۸۸٫ نیاز خویشاوندى به دوستى (۱۲۸۱)

القرابه الى الموده ، اءحوج من الموده الى القرابه
خویشاوندى به دوستى نیازمندتر است تا دوستى به خویشاوندى . (۱۲۸۲)

۱۲۸۹٫ محبت به خویشاوندان
اءیها الناس ! انه لا یستغنى الرجل و ان کان ذا مال عن عترته ، و دفاعهم عنه باءیدیهم و اءلسنتهم ، و هم اءعطى الناس حیطه من ورائه ، و اءلمهم لشعثه ، و اءعطفهم علیه عند نازله اذا نزلت به . و لسان الصدق یجعله الله للمرء فى الناس ، خیر له من المال یرثه غیره
و منها: اءلا لا یعدلن اءحدکم عن القرابه یرى بها الخصاصه اءن یسدها بالذى لا یزیده ان اءمسکه ، و لا ینقصه ان اءهلکه . و من یقبض یده عن عشیرته فانما تقبض منه عنهم ید واحده و تقبض منهم عنه اءید کثیره ؛ و من تلن حاشیته ، یستدم من قومه الموده

اى مردم ! هیچ کس هر اندازه هم ثروتمند باشد، از خویشان (ایل و عشیره ) خود و حمایت عملى و زبانى آن ها از خویش بى نیاز نیست . آنان بزرگ ترین گروهى هستند که از انسان پشتیبانى مى کنند و پراکندگى و پریشانى او را از بین مى برند و در مصیبت ها و حوادثى که برایش پیش مى آید بیش از همه به او مهربان و دلسوزند. نام نیکى که خداوند براى انسان در میان مردم پدید مى آورد بهتر است از مال و ثروتى که وى براى دیگران باقى مى گذارد.

هان ! مبادا از خویشاوند نیازمند خود روى برتابید و از دادن اندک مال به او، که اگر ندهید چیزى بر ثروت شما نمى افزاید و اگر بدهید چیزى کم نمى شود، دریغ نکنید. هر که از خویشان خود دست کشد، یک دست از آنان بازگرفته ، اما دست هاى فراوانى از خود کنار زده است و آن کس که با قوم و خویشان خود نرم خو و مهربان باشد، دوستى و محبت همیشگى آنان را به دست آورد. (۱۲۸۳)

۱۲۹۰٫ وجوب صله رحم
(فرض الله ) صله الرحم منماه للعدد
خداوند صله رحم را براى کثرت نفرات واجب گردانید. (۱۲۸۴)

۱۲۹۱٫ فلسفه خانه بزرگ
لعلاء بن زیاد، لما راءى سعه داره : ما کنت تصنع بسعه هذه الدار فى الدنیا، و اءنت الیها فى الاخره کنت اءحوج ؟ و بلى ان شئت بلغت بها الاخره . تقرى فیها الضیف ، و تصل فیها الرحم ، و تطلع منها الحقوق مطالعها، فاذا اءنت قد بلغت بها الاخره

امام على علیه السلام وقتى خانه وسیع علاء بن زیاد را دید به او فرمود: چه کارى به بزرگى و فراخى این خانه در دنیا دارى ، در حالى که تو در آخرت به آن نیازمندتر خواهى بود.

آرى ! اگر بخواهى با این خانه بزرگ توشه براى آخرت ذخیره کنى در این خانه مهمان را بنوازى و پیوند با خویشان را محکم تر کنى . و حقوق آن را به مصارف خود ادا کنى ، با این شرایط است که براى آخرت خود زاد و توشه تحصیل نموده اى . (۱۲۸۵)

۱۲۹۲٫ ره آورد جوانمردى
الکرم اءعطف من الرحم
بزرگوارى و جوانمردى بیشتر از علقه خویشاوندى موجب مهربانى و توجه مردم نسبت به انسان مى گردد. (۱۲۸۶)

۱۲۹۳٫ زکات مال
من آتاه الله مالا، فلیصل به القرابه ، و لیحسن منه الضیافه
هر کسى که خدا به او مالى داد به نزدیکان خود بپردازد و مهمان نوازى کند.(۱۲۸۷)

۱۲۹۴٫ غریب حقیقى
رب بعید اءقرب من قریب ، و قریب اءبعد من بعید. و الغریب من لم یکن له حبیب .
بسا دورى که از هر نزدیکى نزدیک تر است و بسا نزدیکى که از هر دورى از آدمى دورتر است ، غریب کسى است که دوستى نداشته باشد.(۱۲۸۸)



۱۲۸۰- حکمت ۱۴۶٫
۱۲۸۱- نامه ۴۷٫
۱۲۸۲- حکمت ۳۰۸٫
۱۲۸۳- خطبه ۲۳٫
۱۲۸۴- حکمت ۲۵۲٫
۱۲۸۵- خطبه ۲۰۹٫
۱۲۸۶- حکمت ۲۴۷٫
۱۲۸۷- خطبه ۱۴۲٫
۱۲۸۸- نامه ۳۱٫

نهج البلاغه موضوعی//عباس عزیزی