شرح ابن میثم
۴۵۲- و قال علیه السّلام: إِذَا احْتَشَمَ الْمُؤْمِنُ أَخَاهُ فَقَدْ فَارَقَهُ
اللغه
حشمه، أحشمه: بمعنى أغضبه، و قیل: أخجله.
المعنى
و الکلام صغرى ضمیر نفّر به عن احتشام الأخ لأخیه، و ذلک أنّ احتشامه له على کلى المعنیین یوجب نفرته و عدم انسه به و هو من دواعى مفارقته و موجباتها.
و تقدیر ما هو فی قوّه الکبرى: و مفارقه الأخ لا یجوز فاحتشامه لا یجوز. و باللّه التوفیق و العصمه.
هذا آخر ما وجدنا من اختیار السیّد الرضى- رضى اللّه عنه- من کلام مولانا أمیر المؤمنین علیه السّلام و إذ و فقّنى اللّه تعالى لإتمام شرحه فله الحمد سبحانه على ما أعدّ لى له من مننه الجزیله و أفاضه علىّ من نعمه الجلیله، و منه أطلب و إلیه أرغب أن یجعل ما کتبته حجّه لى لا علىّ إنّه المنّان ذو الفضل و الإحسان. و کتب عبد اللّه الملتجى إلى رحمته، المستعیذ من ذنوبه بعفوه و کرمه میثم بن علىّ بن میثم البحرانىّ فی منتصف لیله السبت سادس شهر اللّه المبارک رمضان- عمّت برکته- من سنه سبع و سبعین و ستمائه. و الحمد للّه کما هو أهله و صلّى اللّه على سیّدنا محمّد النبیّ الامّى و على آله الطاهرین الأکرمین و سلّم تسلیما.
مطابق با حکمت ۴۸۰ نسخه صبحی صالح
ترجمه فارسی شرح ابن میثم
۴۵۲- امام (ع) فرمود: إِذَا احْتَشَمَ الْمُؤْمِنُ أَخَاهُ فَقَدْ فَارَقَهُ
ترجمه
«هرگاه مؤمن باعث خشم برادر خود گردد، در حقیقت از او جدا شده است»
شرح
حشمه، أحشمه او را به خشم آورد، و بعضى گفتهاند: او را شرمسار کند.
این عبارت مقدمه صغرا براى قیاس مضمرى است که امام (ع) بدان وسیله مؤمن را از خشمگین ساختن برادر خویش برحذر داشته است، توضیح آن که اگر مؤمن، برادر مؤمن خود را خشمگین و یا شرمنده کند، این عمل باعث نفرت و انس نگرفتن با وى مى گردد، و این خود از انگیزه ها و عوامل جدایى است. و تقدیر عبارتى که به منزله کبر است: چون جدایى از برادر جایز نیست پس خشمگین ساختن او روا نیست. توفیق و مصونیت از خطا به دست خداست.
این آخرین سخن از برگزیده هاى سید رضى- خدایش از او راضى باد- از سخنان مولایمان امیر المؤمنین علیه السلام است، و سپاس خداوند سبحان را که به من توفیق به پایان رساندن شرح آن را داد و براى من منّتها و عنایات خود را نسبت به چنین نعمتى بزرگ فراهم کرد، و از او درخواست دارم، و از او مى خواهم که این نوشته هاى مرا حجّتى به سود من قرار دهد نه به زیان من که او بسى منّت گذارنده و صاحب لطف و احسان است.
بنده خدایى امیدوار به رحمت او، پناهنده از دست گناهانش به عفو و کرم او، میثم بن على بن میثم بحرانى، در نیمه شب، شنبه ششم ماه خدا، ماه مبارک رمضان- خداوند برکتش را شامل حال همگان قرار دهد- سال ششصد و هفتاد و هفت، این نوشتار را به پایان رساند. و سپاس خداى را چنان که در خور حضرت اوست و درود و سلام خدا بر سرور ما محمّد پیامبر امّى و بر خاندان پاک و بزرگوار او باد.
ترجمه شرح نهج البلاغه(ابن میثم)، ج۵ // قربانعلی محمدی مقدم-علی اصغرنوایی یحیی زاده
بازدیدها: ۳۵۴