دسته:20-40 حکمت ترجمه عبدالمحمد آیتی

۳۹-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )لَا قُرْبَهَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۳۸ دکتر آیتی:

در به جاى آوردن مستحبات قربتى نیست اگر به واجبات زیان رساند.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۷۶

۳۸-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )لِابْنِهِ الْحَسَنِ یَا بُنَیَّ احْفَظْ عَنِّی أَرْبَعاً وَ أَرْبَعاً لَا یَضُرُّکَ مَا عَمِلْتَ مَعَهُنَّ إِنَّ أَغْنَى الْغِنَى الْعَقْلُ وَ أَکْبَرَ الْفَقْرِ الْحُمْقُ وَ أَوْحَشَ الْوَحْشَهِ الْعُجْبُ وَ أَکْرَمَ الْحَسَبِ حُسْنُ الْخُلُقِ
یَا بُنَیَّ إِیَّاکَ وَ مُصَادَقَهَ الْأَحْمَقِ فَإِنَّهُ یُرِیدُ أَنْ یَنْفَعَکَ فَیَضُرَّکَ وَ إِیَّاکَ وَ مُصَادَقَهَ الْبَخِیلِ فَإِنَّهُ یَقْعُدُ عَنْکَ أَحْوَجَ مَا تَکُونُ إِلَیْهِ
وَ إِیَّاکَ وَ مُصَادَقَهَ الْفَاجِرِ فَإِنَّهُ یَبِیعُکَ بِالتَّافِهِ
وَ إِیَّاکَ وَ مُصَادَقَهَ الْکَذَّابِ فَإِنَّهُ کَالسَّرَابِ یُقَرِّبُ عَلَیْکَ الْبَعِیدَ وَ یُبَعِّدُ عَلَیْکَ الْقَرِیبَ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت۳۷ دکتر آیتی:

۳۷ به فرزند خود امام حسن (ع) فرمود: اى فرزند، از من چهار و چهار چیر را به خاطر بسپار که چون کارهایت را به آنها به انجام رسانى، هرگز زیانى به تو نرسد:

برترین بى نیازیها عقل است و بزرگترین بینوایی ها حماقت است و ترسناکترین ترسها خودپسندى است و گرامی ترین حسب و نسب، خلق نیکوست.
اى فرزند، بپرهیز از دوستى با احمق، زیرا احمق خواهد که به تو سود رساند، ولى زیان مى‏ رساند و بپرهیز از دوستى با بخیل که او چیزى را که بسیار به آن نیازمند هستى از تو دریغ مى‏ دارد
و بپرهیز از دوستى با تبهکار که تو را به اندک چیزى مى‏ فروشد.
و بپرهیز از دوستى دروغگو، که او چون سراب است، دور را نزدیک نشان مى‏ دهد و نزدیک را دور مى‏ نمایاند.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۱۸۶

۳۷- وَ قَالَ ( علیه‏السلام ) وَ قَدْ لَقِیَهُ عِنْدَ مَسِیرِهِ إِلَى الشَّامِ دَهَاقِینُ الْأَنْبَارِ فَتَرَجَّلُوا لَهُ وَ اشْتَدُّوا بَیْنَ یَدَیْهِ

فَقَالَ‏ مَا هَذَا الَّذِی صَنَعْتُمُوهُ فَقَالُوا خُلُقٌ مِنَّا نُعَظِّمُ بِهِ أُمَرَاءَنَا فَقَالَ وَ اللَّهِ مَا یَنْتَفِعُ بِهَذَا أُمَرَاؤُکُمْ وَ إِنَّکُمْ لَتَشُقُّونَ عَلَى أَنْفُسِکُمْ فِی دُنْیَاکُمْ وَ تَشْقَوْنَ بِهِ فِی آخِرَتِکُمْ وَ مَا أَخْسَرَ الْمَشَقَّهَ وَرَاءَهَا الْعِقَابُ وَ أَرْبَحَ الدَّعَهَ مَعَهَا الْأَمَانُ مِنَ النَّارِ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۳۶ دکتر آیتی:

۳۶ هنگامى که به شام مى‏ رفت، دهقانان شهر انبار به دیدارش آمدند. از اسبها پیاده شدند و پیشاپیش او دویدند.
پرسید: این چه کار است که مى‏ کنید گفتند که این عادت ماست در بزرگداشت فرمانروایانمان.

امام (ع) فرمود: این کارى است که امیرانتان از آن سود نبردند و شما خود را در زندگى خود به مشقت مى ‏افکنید و در آخرت به بدبختى گرفتار مى ‏آیید.

چه زیانبار است مشقتى که در پى آن عذاب باشد و چه سودمند است آسودگى همراه با ایمنى از عذاب خدا.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۱۸۳

۳۶-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )مَنْ أَطَالَ الْأَمَلَ أَسَاءَ الْعَمَلَ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۳۵ دکتر آیتی:

هر که دامنه آرزوهایش گسترده شود، کردارش ناروا گردد.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۷۸

۳۵-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )مَنْ أَسْرَعَ إِلَى النَّاسِ بِمَا یَکْرَهُونَ قَالُوا فِیهِ بِمَا لَا یَعْلَمُونَ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۳۴ دکتر آیتی:

هر که به کارى بشتابد، که مردمش ناخوش دارند، در باره ‏اش آن گویند که ندانند.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۲۳

۳۴-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )أَشْرَفُ الْغِنَى تَرْکُ الْمُنَى

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۳۳ دکتر آیتی:

برترین توانگرى ترک آرزوهاست.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۱۶۲

۳۳-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )کُنْ سَمْحاً وَ لَا تَکُنْ مُبَذِّراً وَ کُنْ مُقَدِّراً وَ لَا تَکُنْ مُقَتِّراً

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۳۲ دکتر آیتی:

بخشنده باش و اسرافکار مباش و میانه‏ رو باش و سختگیر مباش.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۱۱۹

۳۲-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )فَاعِلُ الْخَیْرِ خَیْرٌ مِنْهُ وَ فَاعِلُ الشَّرِّ شَرٌّ مِنْهُ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۳۱ دکتر آیتی:

نیکوکار از کار نیکویش بهتر است و، بدکار از کار بدش بدتر.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۹۱

۳۱-وَ سُئِلَ ( علیه‏السلام )عَنِ الْإِیمَانِ فَقَالَ الْإِیمَانُ عَلَى أَرْبَعِ دَعَائِمَ عَلَى الصَّبْرِ وَ الْیَقِینِ وَ الْعَدْلِ وَ الْجِهَادِ
وَ الصَّبْرُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَى الشَّوْقِ وَ الشَّفَقِ وَ الزُّهْدِ وَ التَّرَقُّبِ
فَمَنِ اشْتَاقَ إِلَى الْجَنَّهِ سَلَا عَنِ الشَّهَوَاتِ وَ مَنْ أَشْفَقَ مِنَ النَّارِ اجْتَنَبَ الْمُحَرَّمَاتِ وَ مَنْ زَهِدَ فِی الدُّنْیَا اسْتَهَانَ بِالْمُصِیبَاتِ وَ مَنِ ارْتَقَبَ الْمَوْتَ سَارَعَ إِلَى الْخَیْرَاتِ
وَ الْیَقِینُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَى تَبْصِرَهِ الْفِطْنَهِ وَ تَأَوُّلِ الْحِکْمَهِ وَ مَوْعِظَهِ الْعِبْرَهِ وَ سُنَّهِ الْأَوَّلِینَ
فَمَنْ تَبَصَّرَ فِی الْفِطْنَهِ تَبَیَّنَتْ لَهُ الْحِکْمَهُ وَ مَنْ تَبَیَّنَتْ لَهُ الْحِکْمَهُ عَرَفَ الْعِبْرَهَ وَ مَنْ عَرَفَ الْعِبْرَهَ فَکَأَنَّمَا کَانَ فِی الْأَوَّلِینَ
وَ الْعَدْلُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَى غَائِصِ الْفَهْمِ وَ غَوْرِ الْعِلْمِ وَ زُهْرَهِ الْحُکْمِ وَ رَسَاخَهِ الْحِلْمِ فَمَنْ فَهِمَ عَلِمَ غَوْرَ الْعِلْمِ وَ مَنْ عَلِمَ غَوْرَ الْعِلْمِ صَدَرَ عَنْ شَرَائِعِ الْحُکْمِ وَ مَنْ حَلُمَ لَمْ یُفَرِّطْ فِی أَمْرِهِ وَ عَاشَ فِی النَّاسِ حَمِیداً
وَ الْجِهَادُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَى الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ الصِّدْقِ فِی الْمَوَاطِنِ وَ شَنَآنِ الْفَاسِقِینَ
فَمَنْ أَمَرَ بِالْمَعْرُوفِ شَدَّ ظُهُورَ الْمُؤْمِنِینَ وَ مَنْ نَهَى عَنِ الْمُنْکَرِ أَرْغَمَ أُنُوفَ الْکَافِرِینَ وَ مَنْ صَدَقَ فِی الْمَوَاطِنِ قَضَى مَا عَلَیْهِ وَ مَنْ شَنِئَ الْفَاسِقِینَ وَ غَضِبَ لِلَّهِ غَضِبَ اللَّهُ لَهُ وَ أَرْضَاهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ
وَ الْکُفْرُ عَلَى أَرْبَعِ دَعَائِمَ عَلَى التَّعَمُّقِ‏
وَ التَّنَازُعِ وَ الزَّیْغِ وَ الشِّقَاقِ
فَمَنْ تَعَمَّقَ لَمْ یُنِبْ إِلَى الْحَقِّ وَ مَنْ کَثُرَ نِزَاعُهُ بِالْجَهْلِ دَامَ عَمَاهُ عَنِ الْحَقِّ وَ مَنْ زَاغَ سَاءَتْ عِنْدَهُ الْحَسَنَهُ وَ حَسُنَتْ عِنْدَهُ السَّیِّئَهُ وَ سَکِرَ سُکْرَ الضَّلَالَهِ وَ مَنْ شَاقَّ وَعُرَتْ عَلَیْهِ طُرُقُهُ وَ أَعْضَلَ عَلَیْهِ أَمْرُهُ وَ ضَاقَ عَلَیْهِ مَخْرَجُهُ
وَ الشَّکُّ عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَى التَّمَارِی وَ الْهَوْلِ وَ التَّرَدُّدِ وَ الِاسْتِسْلَامِ
فَمَنْ جَعَلَ الْمِرَاءَ دَیْدَناً لَمْ یُصْبِحْ لَیْلُهُ وَ مَنْ هَالَهُ مَا بَیْنَ یَدَیْهِ نَکَصَ عَلَى عَقِبَیْهِ وَ مَنْ تَرَدَّدَ فِی الرَّیْبِ وَطِئَتْهُ سَنَابِکُ الشَّیَاطِینِ وَ مَنِ اسْتَسْلَمَ لِهَلَکَهِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ هَلَکَ فِیهِمَا
قال الرضی و بعد هذا کلام ترکنا ذکره خوف الإطاله و الخروج عن الغرض المقصود فی هذا الکتاب

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۳۰ دکتر آیتی:

۳۰ از امیر المؤمنین معنى ایمان را پرسیدند، فرمود: ایمان را چهار پایه است: شکیبایى و یقین و عدل و جهاد.
شکیبایى را نیز چهار شعبه است: شوق و ترس و پارسایى و انتظار.
پس، هر که در او شوق بهشت باشد، باید که از شهوات دورى جوید و هر که از آتش دوزخ ترسد، باید که از محرمات اجتناب کند، و هر که در دنیا پارسایى گزیند، تحمل مصیبتها بر وى آسان شود و هر که در انتظار مرگ باشد، به کارهاى نیک شتاب کند.

و یقین را چهار شعبه است: بینایى هوشمندانه و دریافت از روى حکمت و پند گرفتن از چیزهاى عبرت آمیز و رفتن به روش پیشینیان.
هر که از روى هوشمندى نگرد، حکمت بر وى آشکار شود و هر که از حکمت بر وى آشکار شود، آموخته است که چگونه از حوادث عبرت گیرد و هر که عبرت گرفتن را آموزد، گویى با گذشتگان در گذشته، زیسته است.

و عدالت را چهار شعبه است: فهمى که به عمق چیزها رسد و علمى که حقایق را دریابد و داورى کردنى نیکو و راسخ بودن در بردبارى. آنکه نیکو فهم کند به عمق دانایى رسد و هر که به عمق دانایى رسد، از آبشخور احکام دین سیراب بیرون آید و هر که بردبارى را شعار خود سازد، در کارها تقصیر ننماید و در میان مردم، ستوده زیست کند.

جهاد را نیز چهار شعبه است: امر به معروف و نهى از منکر و پیکار در راه دین و دشمنى با فاسقان.
پس، هر که امر به معروف کند، مؤمنان را پشتیبانى نیکوست و هر که نهى از منکر نماید، بینى منافقان را بر خاک مالیده و هر که در راه خدا پیکار کند، آنچه را بر عهده داشته به جاى آورده و هر که با فاسقان دشمنى کند و براى خدا خشمگین شود، خدا را در روز جزا خشنود ساخته است.

کفر را چهار پایه است: کنجکاوى بیهوده و خصومت کردن و انحراف از حق و دشمنى ورزیدن.
کسى که در کارها بیهوده کنجکاوى کند، به حق نرسد. هر که به سبب نادانى به خصومت پردازد، همواره دیده‏اش از دیدن حق نابینا باشد و هر که از حق منحرف گردد، نیکى را بدى انگارد و بدى را نیکى پندارد و به باده گمراهى مست شود و هر که دشمنى ورزد، راههایش ناهموار و پر وحشت گردد و کارش دشوار شود و راه بیرون شدن بر او بسته ماند.

شک را نیز چهار شعبه است: جدال بیهوده و هول و هراس و دودلى و تسلیم.
هر که جدال را عادت خود سازد شبش به روز بدل نگردد و هر که از کارهایى که در پیش دارد بترسد، واپس ماند و به مقصود نرسد و هر که به تردید و دودلى گرفتار آید، پس سپر سمهاى شیاطین شود و هر که به تباهى دنیا و آخرت تن در دهد، هم در دنیا هلاک شود و هم در آخرت.
رضى گوید: پس از این کلامى است، که ما از ذکر آن خوددارى کردیم از بیم به درازکشیدن سخن و خارج بودنش از موضوع ما.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۵۱۴

۳۰-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )الْحَذَرَ الْحَذَرَ فَوَاللَّهِ لَقَدْ سَتَرَ حَتَّى کَأَنَّهُ قَدْ غَفَرَ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۲۹ دکتر آیتی:

بترسید، بترسید، به خدا سوگند، که گاه چنان گناه را مى ‏پوشاند که پندارى آن را بخشیده است.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۸۹

۲۹-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )إِذَا کُنْتَ فِی إِدْبَارٍ وَ الْمَوْتُ فِی إِقْبَالٍ فَمَا أَسْرَعَ الْمُلْتَقَى

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۲۸ دکتر آیتی:

اگر تو روى به بازگشت نهاده باشى و مرگ روى در آمدن داشته باشد، چه زود به هم خواهید رسید.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۱۲۹

۲۸-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )أَفْضَلُ الزُّهْدِ إِخْفَاءُ الزُّهْدِ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۲۷ دکتر آیتی:

برترین پارساییها آن است که در نهان باشد.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۱۴۶

۲۷-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )امْشِ بِدَائِکَ مَا مَشَى بِکَ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۲۶ دکتر آیتی:

تا درد همراه توست تو نیز با او همراهى کن.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۱۶۲

۲۶-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )مَا أَضْمَرَ أَحَدٌ شَیْئاً إِلَّا ظَهَرَ فِی فَلَتَاتِ لِسَانِهِ وَ صَفَحَاتِ وَجْهِهِ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۲۵ دکتر آیتی:

هیچکس چیزى را در دل نهان ننمود، مگر آنکه، در سخن نابجایى که از دهانش مى‏ پرد، یا در صفحات چهره‏ اش، هویدا شود.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۳۰۷

۲۵-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )یَا ابْنَ آدَمَ إِذَا رَأَیْتَ رَبَّکَ سُبْحَانَهُ یُتَابِعُ عَلَیْکَ نِعَمَهُ وَ أَنْتَ تَعْصِیهِ فَاحْذَرْهُ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۲۴ دکتر آیتی:

اى پسر آدم، اگر دیدى که خداى سبحان، نعمتش را پى‏ درپى به تو ارزانى مى‏ دارد و تو نافرمانیش مى‏ کنى، از کیفر او بترس.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۳۰۶

۲۴-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )مِنْ کَفَّارَاتِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ إِغَاثَهُ الْمَلْهُوفِ وَ التَّنْفِیسُ عَنِ الْمَکْرُوبِ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۲۳ دکتر آیتی:

از کفاره‏ هاى گناهان بزرگ، به فریاد رسیدن ستمدیدگان است و شاد کردن غمگینان.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۳۰۵

۲۳-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )مَنْ أَبْطَأَ بِهِ عَمَلُهُ لَمْ یُسْرِعْ بِهِ نَسَبُهُ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۲۲ دکتر آیتی:

هر که در کارها درنگ کند، شرف نسب، سبب سرعت در کارش نشود.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۲۱۰

۲۲-وَ قَالَ ( علیه‏ السلام )لَنَا حَقٌّ فَإِنْ أُعْطِینَاهُ وَ إِلَّا رَکِبْنَا أَعْجَازَ الْإِبِلِ وَ إِنْ طَالَ السُّرَى‏

قال الرضی و هذا من لطیف الکلام و فصیحه و معناه أنا إن لم نعط حقنا کنا أذلاء و ذلک أن الردیف یرکب عجز البعیر کالعبد و الأسیر و من یجری مجراهما

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۲۱ دکتر آیتی:

ما را حقى است که اگر آن را به ما دادند، بگیریم و اگر ندادند، بر ترک شتر سوار مى‏ شویم، هر چند، سیر در شب باشد و به دراز کشد.
[رضى گوید: این سخن، سخنى لطیف و فصیح است. یعنى اگر حق ما را ندهند، ما در زمره خوارشدگان باشیم زیرا بنده و اسیر و امثال آنها را بر سرین شتر مى‏ نشانند یعنى پشت سر آنکه شتر را مى‏ راند].

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۳۲۱

  ۲۱-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )قُرِنَتِ الْهَیْبَهُ بِالْخَیْبَهِ وَ الْحَیَاءُ بِالْحِرْمَانِ وَ الْفُرْصَهُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَیْرِ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۲۰ دکتر آیتی:

ترس قرین نومیدى است و شرم، موجب محرومى است و فرصت مى‏ گذرد، چونان که ابرها مى‏ گذرند. فرصتهاى نیکو را غنیمت شمرید.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۴۲۹

۲۰-وَ قَالَ ( علیه‏السلام )أَقِیلُوا ذَوِی الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ فَمَا یَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلَّا وَ یَدُ اللَّهِ بِیَدِهِ یَرْفَعُهُ

شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح

حکمت ۱۹ دکتر آیتی:

از لغزشهاى جوانمردان درگذرید، که هیچیک از آنان نلغزد، مگر آنکه دست او در دست خدا باشد و برداردش.

ترجمه عبدالمحمد آیتی

بازدیدها: ۴۱۸