۴۰-وَ قَالَ ( علیهالسلام )لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ وَ قَلْبُ الْأَحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ
قال الرضی و هذا من المعانی العجیبه الشریفه و المراد به أن العاقل لا یطلق لسانه إلا بعد مشاوره الرویه و مؤامره الفکره
و الأحمق تسبق حذفات لسانه و فلتات کلامه مراجعه فکره و مماخضه رأیه فکأن لسان العاقل تابع لقلبه و کأن قلب الأحمق تابع للسانه
۴۱- و قد روی عنه ( علیهالسلام ) هذا المعنى بلفظ آخر و هو قوله
قَلْبُ الْأَحْمَقِ فِی فِیهِ وَ لِسَانُ الْعَاقِلِ فِی قَلْبِهِ
و معناهما واحد
شماره حکمت براساس نسخه صبحی صالح
حکمت 39 دکتر آیتی:
39 و فرمود (ع): زبان خردمند آن سوى دل اوست و دل بى خرد آن سوى زبانش.
رضى گويد: اين از معانى عجيب و شريف است. مراد اين است كه عاقل زبان نمىگشايد مگر پس از آنكه با انديشه و فكر خود مشورت كند
و بى خرد، سخنان بيهوده اش بر فكر و تأمل و انديشه اش پيشى گيرد. گويى زبان عاقل، تابع دل اوست و دل احمق، تابع زبان اوست
اين معنى از آن حضرت به عبارات ديگرى هم آمده است، مانند اين عبارت: دل احمق در دهان اوست و زبان عاقل در دلش و هر دو يك معنى است.
ترجمه عبدالمحمد آیتی