شرح ابن ميثم
80- و حكى عنه أبو جعفر محمد بن على الباقر عليهما السّلام أنه قال: كَانَ فِي الْأَرْضِ أَمَانَانِ مِنْ عَذَابِ اللَّهِ- وَ قَدْ رُفِعَ أَحَدُهُمَا فَدُونَكُمُ الْآخَرَ فَتَمَسَّكُوا بِهِ- أَمَّا الْأَمَانُ الَّذِي رُفِعَ فَهُوَ رَسُولُ اللَّهِ ص- وَ أَمَّا الْأَمَانُ الْبَاقِي فَالِاسْتِغْفَارُ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى- وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِيهِمْ- وَ ما كانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ قال الرضى: و هذا من محاسن الاستخراج و لطائف الاستنباط
المعنى
كون وجود الرسول صلّى اللّه عليه و آله بين الامّة و رجوعه إلى اللّه في رحمة امّته و كون الاستغفار بإخلاص معدّين لنزول رحمة اللّه و رفع عذابه ممّا يشهد به البحث العقلىّ.
و قد أكّد ذلك بصادق الشاهد السمعىّ كما استخرجه عليه السّلام.
مطابق با حکمت 88 نسخه صبحی صالح
ترجمه فارسی شرح ابن ميثم
80- ابو جعفر، امام محمد بن باقر بن على (ع) نقل كرده است كه على (ع) فرمود:كَانَ فِي الْأَرْضِ أَمَانَانِ مِنْ عَذَابِ اللَّهِ- وَ قَدْ رُفِعَ أَحَدُهُمَا فَدُونَكُمُ الْآخَرَ فَتَمَسَّكُوا بِهِ- أَمَّا الْأَمَانُ الَّذِي رُفِعَ فَهُوَ رَسُولُ اللَّهِ ص- وَ أَمَّا الْأَمَانُ الْبَاقِي فَالِاسْتِغْفَارُ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى- وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِيهِمْ- وَ ما كانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ
ترجمه
«دو امان از عذاب خدا روى زمين وجود دارد، يكى از آنها از دست رفته است ولى ديگرى در دسترس شماست، پس به آن چنگ بزنيد: امّا امانى كه از دست رفته وجود پيامبر خدا (ص) است و امّا امانى كه باقى مانده استغفار و طلب آمرزش است: خداوند به پيامبر (ص) فرمود: وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِيهِمْ وَ ما كانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ.
شرح
سيد رضى مى گويد: اين سخن از سخنان نيكو و از ظريفترين نكته يابي هاست.
اين كه وجود پيامبر (ص) در بين امّت و برگرداندن آنان به سوى خداوند براى برخوردارى از آمرزش او و همچنين آمرزش طلبى با اخلاص، دو مقدمه براى نزول رحمت خدا و برطرف كردن عذاب پروردگار است، از مطالبى است كه دليل عقلى گواه آن است و امام (ع) آن را با گواه راستين قرآنى همان طورى كه بيان فرمود، مورد تأكيد قرار داده است.
ترجمه شرح نهج البلاغه(ابن ميثم)، ج5 // قربانعلی محمدی مقدم-علی اصغرنوایی یحیی زاده