حکمت 418 صبحی صالح
418-وَ قَالَ ( عليه السلام )الْحِلْمُ عَشِيرَةٌ
حکمت 426 شرح ابن أبي الحديد ج 20
426: وَ قَالَ ع الْحِلْمُ عَشِيرَةٌ كان يقال الحلم جنود مجندة لا أرزاق لها- . وقال ع وجدت الاحتمال أنصر لي من الرجال
و قال الشاعر
و للكف عن شتم اللئيم تكرما
أضر له من شتمه حين يشتم
و كان يقال من غرس شجرة الحلم- اجتنى ثمرة السلم- . و قد تقدم من القول في الحلم ما فيه كفاية
ترجمه فارسی شرح ابن ابی الحدید
حكمت (426)
و قال عليه السّلام: الحلم عشيرة. «و فرمود: بردبارى همچون قبيله است.» و گفته شده است: بردبارى لشكرهاى آماده بدون جيره و مواجب است.
و على عليه السّلام فرموده است: بردبارى و تحمل كردن را براى خود يارى دهنده تر از مردان يافتم. شاعرى در اين باره گفته است: همانا خوددارى از دشنام دادن فرومايه از روى بزرگوارى براى فرومايه زيان بخش تر از دشنام دادن به اوست هنگامى كه دشنام مى دهد.
و گفته شده است: هر كس درخت بردبارى بكارد، ميوه صلح و سلامت مى چيند.
درباره بردبارى پيش از اين به حد كفايت سخن گفته شد.
جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدیدجلد 8 //دکتر محمود مهدوى دامغانى