حکمت 258 صبحی صالح
258-وَ قَالَ ( عليهالسلام )إِذَا أَمْلَقْتُمْ فَتَاجِرُوا اللَّهَ بِالصَّدَقَةِ
حکمت 255 شرح ابن أبي الحديد ج 19
255: إِذَا أَمْلَقْتُمْ فَتَاجِرُوا اللَّهَ بِالصَّدَقَةِ قد تقدم القول في الصدقة- . و قالت الحكماء- أفضل العبادات الصدقة لأن نفعها يتعدى- و نفع الصلاة و الصوم لا يتعدى- . وجاء في الأثر أن عليا ع- عمل ليهودي في سقي نخل له- في حياة رسول الله ص بمد من شعير- فخبزه قرصا فلما هم أن يفطر عليه- أتاه سائل يستطعم فدفعه إليه- و بات طاويا و تاجر الله تعالى بتلك الصدقة- فعد الناس هذه الفعلة من أعظم السخاء- و عدوها أيضا من أعظم العبادة- . و قال بعض شعراء الشيعة يذكر إعادة الشمس عليه-
و أحسن فيما قال-
جاد بالقرص و الطوى ملء جنبيه
و عاف الطعام و هو سغوب
فأعاد القرص المنير عليه القرص
و المقرض الكرام كسوب
ترجمه فارسی شرح ابن ابی الحدید
حكمت (255)
اذا املقتم فتاجروا الله بالصّدقة. «هرگاه درويش شويد با صدقه دادن با خداوند بازرگانى كنيد.» سخن درباره صدقه پيش از اين گذشت و حكيمان گفته اند: بهترين عبادتها صدقه دادن است كه سود آن به ديگران مى رسد و حال آنكه نماز و روزه سودش به ديگران نمى رسد. در خبر آمده است كه على عليه السّلام براى مردى يهودى به روزگار زندگى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم مزدورى كرد و درختان خرماى او را آب داد و يك مد جو گرفت و از آن يك گرده نان ساخت و چون خواست با آن روزه بگشايد، درويشى پيش او آمد و از او خوراك خواست. على عليه السّلام آن گرده نان را به درويش داد و خود آن شب را گرسنه گذراند و با اين صدقه با خداوند بازرگانى كرد. مردم اين كار را از بزرگترين سخاوتها شمردند و هم از بزرگترين عبادات دانستند.
يكى از شاعران شيعه بازگشت قرص خورشيد را براى على عليه السّلام نتيجه اين بازرگانى او با خداوند دانسته و چه نيكو سروده است: على عليه السّلام در حالى كه گرسنه بود گرده نان خود را كه مايه پركردن شكم خويش بود، بخشيد و قرص تابان خورشيد آن گرده نان را بر او برگرداند، آرى قرض دادن به افراد گرامى بسيار پر بهره است.
جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدیدجلد 8 //دکتر محمود مهدوى دامغانى