شرح ابن ميثم
158- و قال عليه السّلام: النَّاسُ أَعْدَاءُ مَا جَهِلُوا
المعنى
الجهل بالشىء مستلزم لعدم تصوّر منفعة العلم به فيحصل الجاهل من ذلك على اعتقاد أنّه لا فايدة في تعلّمه فيستلزم ذلك مجانبته له، ثمّ يتأكّد تلك المجانبة و البعد بكون العلم أشرف فضيلة يفخر بها أهله على الجهّال و يكون لهم بها الحكم عليهم و انتقاصهم و حطّهم عن درجة الاعتبار، مع اعتقاد الجهّال لكما لهم أيضا لذلك.
فيشتدّ لذلك مجانبتهم للعلم و أهله و عداوتهم لهذه الفضيلة.
مطابق با حکمت 172 نسخه صبحی صالح
ترجمه فارسی شرح ابن ميثم
158- امام (ع) فرمود: النَّاسُ أَعْدَاءُ مَا جَهِلُوا
ترجمه
«مردمان، دشمنان چيزى هستند كه نسبت به آن ناآگاهند».
شرح
ناآگاهى به چيزى باعث مىگردد كه شخص براى آگاهى از آن منفعتى را تصور نكند در نتيجه شخص ناآگاه به اين عقيده مى رسد كه در آموختن آن چيز فايدهاى نيست، و لازمه چنين عقيدهاى فاصله گرفتن از آن است آن گاه امام (ع) اين فاصله گرفتن و دورى گزيدن را با اين مطلب- كه علم بالاترين فضيلتى است كه صاحبان آن بدان وسيله بر نادانان افتخار كرده و حكومت مى كنند و بر آنها خرده مىگيرند و درجه اعتبارشان را پايين مىآورند- مورد تأكيد قرار مى دهد، بعلاوه افراد نادان خود نيز به كمال ايشان معتقدند. به اين ترتيب بر دورى كردن آنها از دانش و دانشمند، و دشمنيشان با اين فضيلت افزوده مىشود.
ترجمه شرح نهج البلاغه(ابن ميثم)، ج5 // قربانعلی محمدی مقدم-علی اصغرنوایی یحیی زاده