شرح ابن ميثم
15- و قال عليه السلام : أَقِيلُوا ذَوِي الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ- فَمَا يَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلَّا وَ يَدُ اللَّهِ بِيَدِهِ يَرْفَعُهُ
المعنى
رغّب في إقالة ذوى المروّات عثراتهم الّتي يتّفق وقوعها نادرا كبيعهم لما يلحقهم الندم عليه و نحوه بذكر كون يد اللّه بأيديهم يرفعهم، و استعار لفظ العثرات لما يقع منهم خطأ و من غير تثبّت، و لفظ اليد لعناية اللّه و قدرته. و كنّى عن تعلّقاته و تدارك حاله بكون يده بيده يرفعه و ذلك أنّ المروّة فضيلة عظيمة يستجلب همم الخلق و قلوبهم و مساعداتهم، بحسب ذلك يكون استعداد العاثر من ذوى المروّات لعناية اللّه و قيامه من عثرته.
مطابق با حکمت 20 نسخه صبحی صالح
ترجمه فارسی شرح ابن ميثم
15- امام (ع) فرمود: أَقِيلُوا ذَوِي الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ- فَمَا يَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلَّا وَ يَدُ اللَّهِ بِيَدِهِ يَرْفَعُهُ
«از لغزشهاى افراد جوانمرد، چشم پوشى كنيد، كه كسى از ايشان نمى لغزد مگر آن كه دست خدا به دست اوست و او را بلند مى كند».
امام (ع) با يادآورى اين مطلب كه دست خدا به دست جوانمردان است وآنان را بلند مىكند، در مورد، گذشت از لغزشهاى جوانمردان، كه به ندرت لغزش از آنها سر مىزند، تشويق كرده است مانند داد و ستد آنان كه ممكن است پشيمان شوند. كلمه: «عثرات» را براى خطايى كه از روى بىتوجّهى از آنان سرزند، و لفظ «يد» را براى عنايت و قدرت خداوندى، استعاره آورده است. و اين كه دست خدا به دست آنهاست و آنان را بلند مىكند، كنايه از وابستگيهاى آنان به خدا و جبران حال ايشان است، توضيح آن كه جوانمردى، فضيلت بزرگى است كه باعث جلب توجّه مردم و ميل قلبى و كمك آنان مىگردد، بدين ترتيب، خطاكار جوانمرد، براى عنايت خدا، و هم چنين به پاخواستن و جبران لغزش خود، آمادگى پيدا مىكند.
ترجمه شرح نهج البلاغه(ابن ميثم)، ج5 // قربانعلی محمدی مقدم-علی اصغرنوایی یحیی زاده