حکمت 132 صبحی صالح
132-وَ قَالَ ( عليهالسلام )إِنَّ لِلَّهِ مَلَكاً يُنَادِي فِي كُلِّ يَوْمٍ لِدُوا لِلْمَوْتِ وَ اجْمَعُوا لِلْفَنَاءِ وَ ابْنُوا لِلْخَرَابِ
حکمت 128 شرح ابن أبي الحديد ج 18
128: إِنَّ لِلَّهِ مَلَكاً يُنَادِي فِي كُلِّ يَوْمٍ- لِدُوا لِلْمَوْتِ وَ اجْمَعُوا لِلْفَنَاءِ وَ ابْنُوا لِلْخَرَابِ هذه اللام عند أهل العربية تسمى لام العاقبة- و مثل هذا قوله تعالى- فَالْتَقَطَهُ آلُ فِرْعَوْنَ لِيَكُونَ لَهُمْ عَدُوًّا وَ حَزَناً- ليس أنهم التقطوه لهذه العلة- بل التقطوه فكان عاقبة التقاطهم إياه العداوة و الحزن- و مثله
فللموت ما تلد الوالدة
و مثله قوله تعالى وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ- ليس أنه ذرأهم ليعذبهم في جهنم- بل ذرأهم و كان عاقبة ذرئهم أن صاروا فيها- و بهذا الحرف يحصل الجواب عن كثير من الآيات المتشابهة- التي تتعلق بها المجبرة- . و أما فحوى هذا القول و خلاصته- فهو التنبيه على أن الدنيا دار فناء و عطب- لا دار بقاء و سلامة- و أن الولد يموت و الدور تخرب- و ما يجمع من الأموال يفنى
ترجمه فارسی شرح ابن ابی الحدید
حكمت (128)
انّ للّه ملكا ينادى فى كل يوم: لدوا للموت، و اجمعوا للفناء، و ابنوا للخراب. «خدا را فرشتهاى است كه هر روز ندا مىدهد، بزاييد براى مردن و فراهم آوريد براى نابودى و بسازيد براى ويرانى.» ابن ابى الحديد مىگويد: اين حرف لام كه در كلمات موت و فنا و خراب آمده است در اصطلاح لام عاقبت نام دارد و نظير اين گفتار خداوند متعال است كه مى فرمايد: «فَالْتَقَطَهُ آلُ فِرْعَوْنَ لِيَكُونَ لَهُمْ عَدُوًّا وَ حَزَناً»، «پس خاندان فرعون او- موسى- را برگرفتند تا براى آنان دشمن و مايه اندوه باشد.»، كه خاندان فرعون به اين منظور او را بر نداشتند بلكه فرجام آن چنان شد كه مايه دشمنى و اندوه گرديد. نظير ديگرش اين كلام است: «فللموت ما تلد الوالدة»، «آنچه مادر مى زايد سر انجام براى مرگ است.».
نظير ديگرش اين گفتار خداوند است كه مى فرمايد: «وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ» كه منظور اين نيست براى جهنم آنان را آفريده باشد بلكه آنان را آفريده است ولى انجام دادن كار ايشان چنان شده است كه به جهنم در افتاده اند، و بدين گونه پاسخ بسيارى از آيات متشابه كه مورد استناد جريان است، داده مى شود. خلاصه مقصد و فحواى اين سخن هشدار به اين معناست كه دنيا خانه ناپايدار و محل رنج است نه خانه پايدار و سلامت، و اينكه فرزند مى ميرد و خانه ها ويران مى شود و اموالى كه اندوخته مى گردد، نابود خواهد شد.
جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدیدجلد ۷ //دکتر محمود مهدوى دامغانى