گذشت
۱۵۸۴٫ گذشت
من کتابه علیه السلام للاشتر لما ولاه مصر : و لا تکونن علیهم سبعا ضاریا تغتنم اءکلهم فانهم صنفان : اما اءخ فى الدین ، اءو نظیر لک فى الخلق ، یفرط منهم الزلل ، و تعرض لهم العلل ، و یؤ تى على اءیدیهم فى العمد و الخطا، فاءعطهم من عفوک و صفحک مثل الذى تحب و ترضى اءن یعطیک الله من عفوه و صفحه … و لا تندمن على عفو، و لا تبجحن بعقوبه .
در فرمان حکومت مصر به مالک اشتر مى فرماید: نسبت به آنان حیوان درنده اى مباش که خوردنشان را غنیمت شمارى ؛ زیرا مردم دو گروه اند: یا برادر دینى تواند، یا همنوع تو، که از ایشان لغزش سر مى زند و در معرض درد و گرفتارى قرار دارند و دانسته و ندانسته مخالفت مى کنند. بنابراین ، همان گونه که خود دوست دارى خداوند تو را ببخشاید و از خطاهایت درگذرد، تو نیز آنان را ببخش و از خطاهایشان درگذر… از بخشش و گذشت هرگز پشیمان مباش و از کیفردادن خوشحالى مکن . (۱۵۷۸)
۱۵۸۵٫ جایگاه گذشت
متى اءشقى اذا غضبت ؟ حین اءعجز عن الانتقام فیقال لى : لو صبرت ؟ ام حین اءقدر علیه فیقال لى : لو عفوت .
آن گاه که در خشم مى آیم ، که آتش خشم خود را فرو نشانم ؟ آیا آن گاه که قدرت برگرفتن انتقام ندارم و به من گفته مى شود: بهتر است صبر کنى ، یا بدان هنگام که توانایى انتقام دارم و به من گفته مى شود: بهتر است گذشت کنى ؟(۱۵۷۹)
۱۵۸۶٫ زکات پیروزى
العفو زکاه الظفر.
گذشت زکات پیروز است . (۱۵۸۰)
۱۵۸۷٫ گذشت
من کلامه قبل شهادته : ان فاءنا ولى دمى ، و ان فالفناء میعادى . و ان اءعف فالعفو لى قربه ، و هو لکم حسنه ، فاعفو: (الا تحبون اءن یغفر الله لکم ) .
پیش از شهادتش فرمود: اگر زنده ماندم که صاحب اختیار خون خودم هستم و اگر رفتم مرگ وعده گاه من است ؛ اگر من زنده بمانم و قاتلم را ببخشم این گذشت براى من مایه تقرب است و اگر من رفتم و شما او را ببخشید، این بخشش براى شما ثواب و نیکى است ! پس گذشت کنید. آیا دوست ندارید که خدا شما را ببخشاید؟ (۱۵۸۱)
۱۵۸۸٫ دست خدا با جوانمردان است !
اءقیلوا ذوى المروءات عثراتهم ، فما یعثر منهم عاثر الا و یدالله بیده یرفعه .
از لغزش هاى مردمان بامروت و جوانمرد صرف نظر بکنید که هیچ یک از آن ها دچار لغزشى نمى گردد جز این که دست خدا همراه دست او دست که او را بلند مى کند و لغزش وى را از میان مى برد. (۱۵۸۲)
۱۵۸۹٫ شایسته ترین مردم به گذشت
اولى الناس بالعفو اءقدرهم على العقوبه .
شایسته ترین مردم به گذشت ، تواناترین آن ها بر عقوبت است . (۱۵۸۳)
۱۵۹۰٫ شکرانه ظفر
اذا قدرت على عدوک فاجعل العفو عنه شکرا للقدره علیه .
هرگاه بر دشمنت قدرت یافتى ، گذشت از وى را شکرانه قدرت یافتنت بر او قرار بده . (۱۵۸۴)
۱۵۷۸- نامه ۵۳٫
۱۵۷۹- حکمت ۱۹۴٫
۱۵۸۰- حکمت ۲۱۱٫
۱۵۸۱- نامه ۲۳٫
۱۵۸۲- حکمت ۲۰٫
۱۵۸۳- حکمت ۵۲٫
۱۵۸۴- حکمت ۱۱٫