نهج البلاغه موضوعی شرافت کارکردن

شرافت کارکردن

۱۲۶۷٫ آهسته و پیوسته
قلیل تدوم علیه ، اءرجى من کثیر مملول منه
کار کمى که پیوسته باشد، بهتر از کار زیادى است که خسته کننده باشد. ^(۱۲۶۱)

۱۲۶۸. دوگونگى کار مردم دنیا
الناس فى الدنیا عاملان : عامل عمل فى الدنیا، قد شغلته دنیاه عن آخرته ، یخشى على من یخلفه الفقر، و یاءمنه على نفسه ، فیفنى عمره فى منفعه غیره . و عامل عمل فى الدنیا لما بعدها، فجاءه الذى له من الدنیا بغیر عمل فاءحرز الحظین معا، و ملک الدارین جمیعا، فاءصبح وجیها عند الله ، لا یساءل الله حاجه فیمنعه .

مردم در کارهاى این دنیا بر دو نوع اند: یکى آن که عمل در دنیا براى دنیا انجام مى دهد. دنیا او را از آخرت مشغول مى سازد و او از فقر کسانى که پس ‍ از وى به جا مى مانند (مثل اولاد) مى ترسد. در عین حال بیمى از فقر براى خود ندارد. او عمر خود را در راه منفعت دیگرى سپرى مى کند.

دیگرى آن که در این دنیا عمل براى پس از این دنیا (ابدیت ) انجام مى دهد، پس آنچه نصیب او از دنیا بود نیاز به کوشش به سراغ او مى آید، در نتیجه هم نصیب دنیا را مى برد و هم نصیب آخرت را و هر دو سراى (فانى و باقى ) را با هم به دست مى آورد و در نتیجه در نزد خدا شریف و صاحب امتیاز مى گردد و حاجتى را از خدا مساءلت نمى کند که خداوند آن را به وى عطا نفرماید. ^(۱۲۶۲)

۱۲۶۹٫ کار با سرعت
اءلا فاعملوا فى الرعبه کما تعلمون فى الرهبه
هان ! در حال رغبت ، همان گونه کار کنید که در حال ترس کار مى کنید. ^(۱۲۶۳)

۱۲۷۰٫ ارزش کار
العمل العمل ، ثم النهایه النهایه ، والاستقامه الاستقامه ، ثم الصبر الصبر، والورع والورع ! ان لکم نهایه فانتهوا الى نهایتکم .
کار کنید و کار کنید و آن را به پایانش رسانید و در آن پایدارى کنید، آن گاه شکیبایى ورزید و پارسا باشید. همانا شما را پایانى است ، پس خود را به آن پایان (بهشت ) رسانید. ^(۱۲۶۴)

۱۲۷۱٫ رابطه بین کار و نسب
من اءبطاء به عمله ، لم یسرع به نسبه
هر کس کارش او را کند برد، نسبش (حسبش ) او را شتابان نبرد. ^(۱۲۶۵)

۱۲۷۲٫ راهى به سراى آرامش
اعلموا! رحمکم الله ، على اءعلام بینه . فالطریق نهج یدعو الى دار السلام ، و اءنتم فى دار مستعتب على مهل و فراغ ؛ والصحف منشوره ، و الاءقلام جاریه ، و الابدان صحیحه و الالسن مطلقه ، و التوبه مسموعه ، و الاعمال مقبوله
کار کنید! رحمت خدا بر شما باد، با توجه به نشانه هاى آشکار حق کار کنید؛ زیرا که این راه روشن شما را به سراى آرامش (بهشت ) مى کشاند و شما در سرایى هستید که از روى فرصت و فراغت مى توانید خشنودى پروردگار را به دست آورید، در جایى هستید که نامه هاى اعمال باز است و قلم ها در کار و بدن ها سالم و زبان ها رها و توبه شنیده مى شود و کارها پذیرفته مى گردد.^(۱۲۶۶)

۱۲۷۳٫ سستى در امور
من اءطاع التوانى ضیع الحقوق ، و من اءطاع الواشى ضیع الصدیق
هر که در کارش سستى کند، حقوق دیگران را ضایع خواهد کرد و کسى که از گفته سخن چین پیروى نماید، دوست خود را از دست مى دهد. ^(۱۲۶۷)

۱۲۷۴٫ تفاوت بسیار میان دو کار
شتان ما بین عملین : عمل تذهب لذته و تبقى تبعته ، و عمل تذهب مؤ ونته و یبقى اءجره
چه بسیار تفاوت است میان دو کار: کارى که لذتش از بین مى رود و رنجش ‍ باقى مى ماند و کارى که رنج و زحمتش مى رود و پاداش آن مى ماند. ^(۱۲۶۸)

۱۲۷۵٫ انجام خیر و بزرگ بودن آن
افعلوا الخیر و لا تحقروا منه شیئا؛ فان صغیره کبیر، و قلیله کثیر، و لا یقولن اءحدکم : ان اءحدا اءولى بفعل الخیر منى ؛ فیکون و الله کذلک . ان للخیر و الشر اءهلا، فمهما ترکتموه منهما کفاکموه اءهله
کار خیر انجام دهید و هیچ مقدار از آن را کوچک نشمارید؛ زیرا کوچک آن بزرگ و کمش زیاد است و هیچ کدام از شما نگوید فلان کس در انجام خیر از من سزاوارتر است ، که به خدا سوگند، چنین خواهد شد (و او انجام خواهد داد) و خوب و بد را اهلى است که هرگاه آن را ترک کردید دیگرى آن را به جاى شما انجام خواهد داد. ^(۱۲۶۹)

۱۲۷۶٫ بشارت به کار سودمند
من حذرک کمن بشرک
آن که تو را (از کار زیان آور) بیم دهد، مانند کسى است که تو را (به کار سودآور) بشارت دهد. ^(۱۲۷۰)

۱۲۷۷٫ ارزش انسان
قیمه کل امرى ما یحسنه
ارزش هر کس به اندازه کار نیک او است .^(۱۲۷۱)

۱۲۷۸٫ کوتاهى کردن در کار نیک
التقصیر فى حسن العمل اذا وثقت بالثواب علیه غبن
کوتاهى کردن در کار نیک هرگاه به پاداش آن اطمینان داشته باشى ، یک غبن است . ^(۱۲۷۲)

۱۲۷۹٫ نیرومند در نیکوکارى باش !
لا تکونن على الاساءه اءقوى منک على الاحسان .
هیچ گاه نباید بر زشتکارى نیرومندتر از نیکوکارى باشى . ^(۱۲۷۳)

۱۲۸۰٫ گیاه کردار
اعلم اءن لکل عمل نباتا، و کل نبات لا غنى بن عن الماء، والمیاه مختلفه ؛ فما طاب سقیه ، طاب غرسه و حلت ثمرته . و ما خبث سقیه ، خبث غرسه و اءمرت ثمرته
بدان که هر کردارى را گیاهى است و هیچ گیاهى از آب بى نیاز نیست و آب ها گوناگون اند. پس ، هر گیاهى که با آب پاک و نیکو آبیارى شود، درختش نیکو و میوه اش شیرین مى شود. ^(۱۲۷۴)

۱۲۶۱- حکمت ۲۷۸٫
۱۲۶۲- حکمت ۲۶۹٫
۱۲۶۳- خطبه ۲۸٫
۱۲۶۴- خطبه ۱۷۶٫
۱۲۶۵- حکمت ۲۳٫
۱۲۶۶- خطبه ۹۴٫
۱۲۶۷- حکمت ۲۳۹٫
۱۲۶۸- حکمت ۱۲۱٫
۱۲۶۹- حکمت ۴۲۲٫
۱۲۷۰- حکمت ۵۹٫
۱۲۷۱- حکمت ۸۱٫
۱۲۷۲- حکمت ۳۸۴٫
۱۲۷۳- نامه ۳۱٫
۱۲۷۴– خطبه ۱۵۴٫

نهج البلاغه موضوعی//عباس عزیزی