نهج البلاغه موضوعی خرد و تفکر

۴٫ خرد و تفکر

O وصف خرد و عقل

۸۰۰٫ سودمندترین دارایى
لا مال اعود من العقل .
هیچ دارایى سودمندتر از خرد نیست . ^(۷۹۴)

۸۰۱٫ بهترین دانش
لا علم کالتفکر.
هیچ دانشى همانند تفکر (و اندیشه براى کسب حقایق ) نیست . ^(۷۹۵)

۸۰۲٫ چونان آیینه اى صاف
الفکر مراه صافیه .
اندیشه ، آیینه اى است صاف و شفاف . ^(۷۹۶)

۸۰۳٫ شمشیر برنده
العقل حسام قاطع .
خرد، شمشیرى برنده است . ^(۷۹۷)

۸۰۴٫ سرشارترین توانگرى
اءن اغنى العقل ، و اءکبر الفقر الحمق
سرشارترین توانگرى ، خردمندى است و بزرگ ترین تهیدستى نابخردى است . ^(۷۹۸)

۸۰۵٫ نیک اندیشى
اءفق اءیها السامع من سکرتک و استیقظ من غفلتک و اختصر من عجلتک ، و اءنعم الفکر فیما جاءک على لسان النبى الامى صلى الله علیه و آله ما لا بد منه و لا محیص عنه

پس بیدار شو اى شنونده ! و به خود آى از آن مستى که تو را از تو ربوده و از غفلتى که تو را در خود فرو برده است و از شتاب و حرص و آز در امور دنیوى (بیش از نیازهاى ضرورى ) کم کن و خوب بیاندیش در آنچه که به زبان پیامبر امى صلى الله علیه و آله به تو رسیده است ، امورى که چاره و گریز از آن ها امکان پذیر نیست . ^(۷۹۹)

۸۰۶٫ بالاترین دوراندیشى
لا عقل کالتدبیر.
هیچ عقل و داراى مانند دوراندیشى نیست . ^(۸۰۰)

۸۰۷٫ میزان خرد
رسولک ترجمان عقلک ، و کتابک اءبغل ما ینطق عنک !
فرستاده تو بازگو کننده خرد توست و نامه ات رساترین سخنگوى توست . ^(۸۰۱)

۸۰۸٫ نگهدارى خرد
فرض الله … ترک شرب الخمر تحصینا للعقل
خداوند واجب فرمود… ترک شرابخوارى را به منظور نگهدارى خرد. ^(۸۰۲)

۸۰۹٫ خفتن عقل
نعوذ بالله من سبات العقل ، و قبح الزلل
پناه مى بریم به خدا، از خفتن عقل و زشتى لغزش . ^(۸۰۳)

۸۱۰٫ حسود خرد
عجب المرء بنفسه احد اءحد حساد عقله
خود پسندى انسان یکى از حسودان خرد اوست . ^(۸۰۴)

۸۱۱٫ کشتارگاه هاى خرد
اءکثر مصارع العقول تحت بروق المطامع
بیش ترین کشتارگاه هاى خرد، در پرتو درخشندگى طمع هاست . ^(۸۰۵)

۸۱۲٫ علت غفلت از خرد
اعلموا اءن الامل یسهى العقل ، و ینسى الذکر
بدانید که آرزو، خرد را دچار غفلت مى سازد و یاد خدا را به فراموشى مى سپارد. ^(۸۰۶)

۸۱۳٫ نیمى از خردمندى
قله العیال اءحد الیسارین ، التوادد نصف العقل ، الهم نصف الهرم
کمى عیال یکى ار دو راحتى است ، واظهار مودت و دوستى با همگان نیمى از خردمندى است و اندوهبارى نیمى از (شکست ) پیرى است . ^(۸۰۷)

۸۱۴٫ هر سخن جایى و هر نکته مکانى دارد!
لا خیر فى الصمت عن الحکم ، کما اءنه لا خیر فى القول بالجهل
لب فرو بستن از گفتار حکیمانه خوب نیست ، چنان که سخن گفتن از روى نادانى خوبى ندارد.(۸۰۸)

۷۹۴- حکمت ۱۱۳٫
۷۹۵- حکمت ۱۱۳٫
۷۹۶- حکمت ۳۶۵٫
۷۹۷- حکمت ۴۲۴٫
۷۹۸- حکمت ۳۸٫
۷۹۹- خطبه ۱۵۳٫
۸۰۰- حکمت ۱۱۳٫

۸۰۱- حکمت ۳۰۱٫
۸۰۲- حکمت ۲۵۲٫
۸۰۳- خطبه ۲۲۴٫
۸۰۴- حکمت ۲۱۲ .
۸۰۵- حکمت ۲۱۹٫
۸۰۶- خطبه ۸۶٫
۸۰۷- حکمت ۱۴۳ – ۱۴۲٫
۸۰۸- حکمت ۱۸۲٫

نهج البلاغه موضوعی //عباس عزیزی