بدترین و برترین مردم
۲۰۵۲٫ مقرب ترین مردم
هم اعلم خلقک بک ، و اخوفهم لک ، و اقربهم منک .
فرشتگان داناترین مخلوقات به مقام ربوبى تو هستند و بیمناک ترین موجودات از تو و نزدیک ترین مخلوقات به بارگاه قدس و کبریایى ات .
۲۰۵۳٫ فاضل ترین بندگان
ان افضل الناس عند الله من کان العمل بالحق احب الیه و ان نقصه و کرثه من الباطل و ان جر الیه فائده و زاده .
همانا با فضیلت ترین مردم نزد خداوند کسى است که براى او عمل به حق ، اگر چه موجب کاهش (ظاهرى ) و سختى باشد، محبوب تر از باطل بوده است ، اگر چه آن باطل براى او فایده را جلب کند و موجب افزایش وى گردد.
۲۰۵۴٫ محبوب ترین بندگان نزد خدا
عباد الله ! ان من احب عباد الله الیه عبدا اعانه الله على نفسه … قد خلع سرابیل الشهوات ، و تخلى من الهموم ، الا هما واحدا انفردبه ، فخرج من صفه العمى ، و مشارکه اهل الهوى .
اى بندگان خدا! از محبوب ترین بندگان خدا در پیشگاه ربوبى بنده اى است که خداوند (سبحان ) او را در شناخت نفس خود و ساختن آن یارى فرماید، پیراهن هاى شهوات را از خود برکند و جز یک غم ، از تمام غم ها خود را مى رهاند و از صف کوردلان و مشارکت با هواپرستان خارج شد.
۲۰۵۵٫ خیرخواه ترین مردم
ان انصح الناس لنفسه اطوعهم لربه ؛ و ان اغشهم لنفسه اعصاهم لربه .
همانا خیرخواه ترین مردم درباره خویشتن مطیع ترین مردم بر پروردگارش و خائن ترین مردم درباره خویشتن معصیت کارترین آنان به خدایش مى باشد.
۲۰۵۶٫ دودستگى مردم
انما الناس رجلان : متبع شرعه ، و مبتدع بدعه ، لیس معه من الله سبحانه برهان سنه ، و لا ضیاء حجه .
مردم بر دو صفت اند: پیرو قانون شرع ، یا بدعت گزار و پیرو بدعت که با او هیچ قانونى و روشنایى دلیل از خداوند وجود ندارد.
۲۰۵۷٫ بدترین خلق نزد خالق
ان ابغض الخلائق الى الله رجلان : رجل و کله الله الى نفسه ؛ فهو جائر عن قصد السبیل ، مشغوف بکلام بدعه ، و دعاء ضلاله ، فهو فتنه لمن افتتن به ، ضال عن هدى من کان قبله ، مضل لمن اقتدى به فى حیاته و بعد وفاته ، حمال خطایا غیره ، رهن بخطیئته .
بدترین مردم در نظر خدا دو دسته اند:
فردى که خدا او را به خودش واگذار کرده (و به او کمک فکرى نمى کند) چنین فردى از راه راست منحرف مى گردد، به بدعت و مطالب انحرافى علاقه مند و آلوده مى شود. چنین فردى به وسیله آشوبگرى گمراه گردیده ، موجب انحراف کسانى است که در زمان زندگى و مرگ او، از وى پیروى کنند، اشتباهات دیگران را به دوش مى گیرد و گرو گناهان خویش است .
۲۰۵۸٫ برترین مؤ منان
من کتاب له الى الحارث الهمدانى : اعلم ان افضل المومنین افضلهم تقدمه من نفسه و اهله و ماله ، فانک ما تقدم من خیر یبق لک ذخره ، و ما توخره یکن لغیرک خیره .
در نامه خود به حارث همدانى چنین نوشت : توجه داشته باش که بهترین مومنین کسانى هستند که بیشتر از دیگران از شخص خود، بستگان و مال خویش را در راه خدا پیشکش کنند و هر چه پیش از خود براى قیامت از کارهاى خیر بفرستى برایت ذخیره مى گردد و هر چه از مال و ثروت براى وارث بگذارى سودش براى دیگران است .
۲۰۵۹٫ مبغوض ترین بندگان نزد خدا
ان من ابغض الرجال الى الله تعالى لعبدا و کله الله الى نفسه ، جائرا عن قصد السبیل ، سائرا بغیر ذلیل ؛ ان دعى الى حرث الدنیا عمل ، و ان دعى الى حرث الاخره کسل !
همانا قعطا از مبغوض ترین مردان در نزد خدا، آن بنده اى است که خدا او را به خود او واگذاشته است ، این بنده (رها شده به حال خود) از راه حق متجاوز و بدون رهبرى که دلیل راه است در حرکت است . اگر این بنده (رها شده به حال خود) به کشت و کار دنیوى خوانده شود به کار مى افتد و اگر به کشت و کار اخروى خوانده شود کسل و افسرده مى گردد.
۲۰۶۰٫ برترین بنده
اعلم ان افضل عباد الله عند الله امام عادل ، هدى و هدى .
بدان برترین بندگان در نزد خداوند سبحان ، امامى است عادل ، که هدایت شده و مردم به وسیله او هدایت شوند.
۲۰۶۱٫ شایسته ترین خلق
اولى الناس بالکرم من عرفت به الکرام .
شایسته ترین مردم به کرامت کسى است که مردمان با کرامت به وسیله او شناخته مى شوند.
۲۰۶۲٫ بهترین بندگان خدا
عباد الله ! ان من احب عباد الله الیه عبدا اعانه على نفسه … مصباح ظلمات ، کشاف عشوات ، مفتاح مبهمات ، دفاع معضلات ، دلیل فلوات ، یقول فیفهم ، و یسکت فیسلم … و اخر قد تسمى عالما و لیس به ، فاقتبس جهائل من جهال ، و اضالیل من ضلال ، و نصب للناس اشراکا من حبائل غرور، و قول زور… یقول : اقف عند الشبهات ، و فیها وقع ؛ و یقول : اعتزل البدع ، و بینها اضطجع ، فالصوره صوره انسان ، و القلب قلب حیوان ، لا یعرف باب الهدى فیتبعه ، و لا باب العمى فیصد عنه . و ذلک میت الاحیاء .
همانا از محبوب ترین بندگان خدا، نزد او بنده اى است که خداوند او را در برابر نفسش یارى رسانده است … چراغ تاریکى هاست ، برطرف کننده کورى ها، کلید مبهمات ، زداینده مشکلات و راهنماى بیابان ها. مى گوید و مى فهماند و به موقع خاموش مى شود و سالم مى ماند…
و دیگرى که خود را دانشمند مى نامد، ولى دانشمند نیست ، او از نادان ها و گمراهان ، نادانى ها و گمراهى ها را فرا گرفته و دام هایى از ریسمان هاى فریب و گفتار دروغ براى مردم گسترده است …
مى گوید: به گاه شبهات درنگ مى کنم در حالى که در آن ها فرو افتاده است ، مى گوید از بدعت ها کناره مى گیرم ، در حالى که میان آن ها خفته است ، چهره اش نه چهره انسان را مى شناسد تا به دنبال آن برود و نه باب کورى دل را تا از آن جلوگیرى کند. او مرده اى است در میان زندگان .
۲۰۶۳٫ هر که بر اساس آنچه خدا نازل کرده است داورى نکند
ان ابغض الخلائق الى الله رجلان : و رجل جلس بین الناس قاضیا ضامنا لتخلیص ما التبس على غیره ، فان نزلت به احدى المبهمات هیا لها حشوا رثا من رایه ، ثم قطع به ، فهو من لبس الشبهات فى مثل نسج العنکبوت . لا یدرى اصاب ام اخطا… تصرخ من جور قضائه الدماء، و تعج منه المواریث .
بدترین مردم در نظر خدا دو دسته اند:
مردى که در میان مردم به قضاوت و حل مشکلات که ضامن آن گردیده مى نشیند، اگر مطلب مبهمى پیش آمد، راى ضعیف و نظر بى ارزشى مى دهد و از روى قطع هم نظر خود را صادر مى کند، چنین فردى در مسائل مبهم مثل تنیدن عنکبوت است ، نمى داند عملش صحیح است یا غلط!…
خون هاى ریخته شده از ظلم قضاوتش به فریاد آمده و فریاد میراث بر باد رفتگان (که به ناحق تقسیم شده ) بلند است .
۲۰۶۴٫ حال محبوب ترین بندگان
ان من احب عباد الله الیه عبدا اعانه الله على نفسه ، فاستشعر الحزن ، و تجلبب الخوف ؛ فزهر مصباح الهدى فى قلبه .
همانا از محبوب ترین بندگان خدا نزد او، بنده اى است که خداوند او را در پیکار با نفسش یارى کرده است ، پس جامه رویینش ترس (از خدا) و چراغ هدایت در دلش فروزان است .
۲۰۶۵٫ بدترین مردم از دیدگاه على (ع )
ان شر الناس عند الله امام جائر ضل و ضل به ، فامات سنه ماخوذه ، و احیا بدعه متروکه .
همانا بدترین مردم نزد پروردگار، پیشواى ستمگرى است که خود را گمراه و دیگران هم به وسیله او گمراه شوند و سنت هاى برگرفته از دین را نابود کند و نوآورى هاى ترک شده خلاف دین را زنده سازد.
۲۰۶۶٫ بدبخت حقیقى
ان الشقى من حرم نفع ما اوتى من العقل ، و التجربه .
همانا بدبخت کسى است که از عقل و تجربه خود بهره نگیرد.
نهج البلاغه موضوعی //عباس عزیزی