۵٫ روزى
۸۴۵٫ انواع روزى
الرزق رزقان : رزق تطبه ، و رزق یطلبک ، فان اءنت تاته اءتاک
روزى بر دو گونه است : یک روزى که تو در پى آنى و روزى دیگرى که آن در پى تو است و اگر تو سراغش نروى او خود نزد توآید. (۸۳۹)
۸۴۶٫ تضمین روزى
…عیاله الخلائق ، ضمن اءرزاقهم ، و قدر اءقواتهم
مردم نانخورهاى خدایند خداوند روزى آن ها را ضمانت و خوراکشان را مقدر کرده است . (۸۴۰)
۸۴۷٫ حکمت کاهش و افزایش روزى
قدر الارزاق فکثرها و قللها، و قسمها على الضیق و السعه فعدل فیها لیبتلى من اءراد بمیسورها و معسورها، و لیختبر بذلک الشکر و الصبر من غنیها و فقیرها
روزى ها را مقدر فرموده و آن گاه آن ها را زیا و کم و به تنگى و فراخى عادلانه تقسیم کرد، تا هر که بخواهد به وسعت روزى و یاتنگى آن بیازماید و از این طریق سپاسگزارى و شکیبایى توانگر و تهیدست را به آزایش گذارد. (۸۴۱)
۸۴۸٫ ورودى مرگ و روزى
قیل له علیه السلام : لو سد على رجل باب بیته و ترک فیه ، من اءین کان یاءیته رزقه ؟فقال علیه السلام : من حیث یاءتیه اءجله
به امام على علیه السلام عرض شد: اگر در خانه کسى را به رویش ببندند و تنها رهایش کنند، روزى اش از کجا به او مى رسد؟فرمود: از همان جا که مرگش مى رسد. (۸۴۲)
۸۴۹٫ میانه روى در طلب روزى
خذ من الدنیا ما اءتاک ، و تول عما تولى عنک ، فان اءنت لم تفعل فاءجمل فى الطب
از دنیا آن چه به تو رسد برگیر و آن چه را به تو پشت کرده است رها کن ، و اگر چنین نمى کنى دست کم در طلب دنیا راه اعتدال بپوى . (۸۴۳)
۸۵۰٫ روزى و خداشناسى
اءیها المخلوق اسوى ! و المنشاء المرعى فى ظلمات الارحام ، و مضاعفات لاستار. بدئت من سلالد من طین تو وضعت فى قرار مکین ، الى قدر معلوم ، و اءجل مقسوم . تمور فى بطن اءمک جنینا لا تحیر دعاء و لا تسمع نداء؟! ثم اءخرجت من مقرک اءلى دار لم تشهدها، و لم تعرف سبل منافعها. فمن هداک لا جترار الغذاء من ثدى اءمک ؟و عرفک عند الحاجه مواضع طلبک و اءرادتک ؟!
اى انسانى که در کمال اعتدال و تناسب آفریده شده اى و در تاریکى هاى زهدان ها و پرده هاى تو در تو شکل گرفته و پرورده شده اى ! آفرینشت از عصاره گل آغاز شد و در جایگاهى آرام و امن (زهدان مادر) تا زمانى مشخص و مهلتى تعیین شده نهاده و نه آوازى را مى شنوى . آن گاه از قرارگاه خود به سراى بیرون آورده شدى که آن را ندیده اى و راه هاى کسب سود و منافع آن را نمى دانى . چه کسى تو را به مکیدن شیر از پستان مادرت راهنمایى کرد؟و چه کسى جایگاه هاى طلب و خواستن را به تو آموخت !؟(۸۴۴)
۸۵۱٫ راضى به روزى خدا
من رضیى برزق الله لم یحزن على مافاته
کسى که به آن چه خدا روزى اش قرار داده راضى شود، بر آن چه از دست داده غمناک نشود. (۸۴۵)
۸۵۲٫ روزى مقدر است
من لم یعط قاعدا لم یعط قائما
آن روزى که بى کوشش به کسى عطا نشود، با کوشش هم به او داده نمى شود.(۸۴۶)
۸۵۳٫ بى نیازى از مردم
من و صیته لا بنه الحسن -: اءن استطعت اءلا یکون بینک و بنى الله ذو نعمه فافعل فانک مدرک قسمک و آخذ سهمک ، و اءن الیسیر من الله سبحانه اءعظم و اءکرم من الکثیر من خلقه و اءن کان کل منه
امام على علیه السلام در وصیت خود به فرزند بزرگوارش امام حسن علیه السلام فرمود: اگر توانى کارى کنى که از کسى جز خداوند نعمتى به تو نرسد، چنین کن ؛ زیرا تو به قسمت خویش خواهى رسید و سهم و نصیب خود را خواهى گرفت ؛ و البته روزى اندکى که از سوى پروردگار پاک رسد برتر و ارزشمندتر است ا زنعمت بسیارى که از آفریدگان او به تو رسد؛ گرچه همه چیز از او است . (۸۴۷)
۸۵۴٫ ضمانت روزى هر کس و هر چیز
فهذا غراب و هذا عقاب ، و هذا حمام و هذا نعام . دعا کل طائر باسمه ، و کفل له برزقه
این کلاغ است و آن عقاب است ، این کبوتر است و آن شتر مرغ ، هر مرغى را به نامش خوانده و روزى او را ضمانت کرده است . (۸۴۸)
۸۵۵٫ زیاد و کم شدن روزى
قسم اءرزاقهم ، و اءحصى آثارهم و اءعمالهم ، و عدد اءنفسهم
خداوند روزى هاى آنان را تقسیم کرد و آثار و اعمال و تعدادشان را شمار کرد. (۸۴۹)
۸۵۶٫ ضمانت روزى مورچه
اءنظروا اءلى النمله فى صغر جثتها و لطافه هیئتها، لا تکاد تنال بلحظ البصر… مکفول برزقها، مرزوقه بوفقها، لا یغفلها المنان ، و لا یحرمها الدیان ، ولو فى الصفا الیابست و الحجر الجامس !
به این مورچه بنگرید که با آن همه کوچکى و ظرافت اندام که تقریبا به چشم نمى آید… روزى اش تضمین شده و به فراخور حالش روزى او مى رسد؛ خداوند منان و بخشنده از او غافل نیست و پروردگار جزادهنده او را نیز محروم نساخته است . اگر چه در دل تخته سنگى سیاه و خشک و یا در میان صخره اى سخت باشد. (۸۵۰)
۸۵۷٫ غم روزى مخور!
یابن آدم ! لا تحمل هم یومک الذى لم یاءتک على یومک الذى قد اءتاک ؛ فانه اءن یک من عمرک یاءت الله فیه برزقک
اى پسرم آدم ! غصه رزق آن روزى که نیامده بر آن روزى که آمده ، اضافه نکن ؛ چرا که اگر عمرت باشد روزى ات را خداوند در آن روز خواهد داد و (و اگر نباشد چرا اندوه خورى ؟). (۸۵۱)
۸۵۸٫ روزى همانند قطرات باران است !
اءن الامر ینزل من السماء اءلى الارض کقطرات المطر الى کل نفس بما قسم لها من زیاده اءو نقصان ، فان راءى اءحد کم لا خیه غفیره فى اءهلا اءو مال اءو نفس تکونن له فتنه
همانا بهره هر کسى ، همچون قطره هاى باران که از آسمان به زمین فرود مى آید، به هر کس کم و بیش آن چه سهم او است مى رسد. پس ، اگر یکى از شما در خانواده یا مال با وجود برادرش اندک فزونى دید، نباید مایه فتنه او شود. (۸۵۲)
۸۵۹٫ دو گانگى روزى
الرزق رزقان : طالب و مطلوب . فمن طلب الدنیا طلبه الموت ، حتى یخرجه عنها؛ و من طلب الاخره طلبته الدنیا، حتى یستوفى رزقه منها .
روزى بر دو گونه است آن که بجوید و آن که بجویندش . پس ، کسى که دنیا را بجوید مرگ در جستجوى او برآید تا او را از این جهان بیرون کند و کسى که آخرت را بجوید دنیا در طلب او برآید تا او روزى کامل خود را از او باز ستد.(۸۵۳)
۸۶۰٫ کاستن روزى در اثر مصرف آن
… لا تجددله زیاده فى اءکله ، اءلا بنفاد ما قبلها من رزقه
هر کس هر بار غذایى مى خورد از آن روزى که برایش مقدر شده به همان مقدار کاسته مى شود. (۸۵۴)
۸۶۱٫ استغناى طبع
طوبى لمن لزم بیته ، و اءکل قوته ، و اشتغل بطاعه ربه
خوشا به حال کسى که ملازم خانه خود باشد و قوت خود را بخورد و به اطاعت پروردگارش مشغول باشد. (۸۵۵)
۸۶۲٫ روزى به تمام بندگان
سئل علیه السلام : کیف یحاسب الله الخلق على کثرتهم ؟فقال علیه السلام -: کما یرزقهم على کثرتهم ، فقیل : کیف یحاسبهم و لا یرونه ؟فقال علیه السلام : کمال یرزقهم و لا یرونه
از امام علیه السلام سوال شد: چگونه خداوند از بندگانش با کثرتشان محاسبه مى کند؟فرمود: همان گونه که آنان را با کثرتشان روزى مى دهد.
سپس پرسیده شد: چگونه آن ها را محاسبه مى کند، در حالى که آن ها او را نمى بینند؟فرمود: همان طور که آن ها را روزى مى دهد در حالى که او را نمى بینند. (۸۵۶)
۸۶۳٫ شرط شریک
شارکوا الذى قد اءقبل علیه الرزق ؛ فانه اءخلق للغنى و اءجدر باقبال الحظ علیه
باکسى شریک شوید که روزى به او روى آورده ؛ زیرا او به توانگرى سزاوارتر و روى آوردن بهره به او شایسته تر است . (۸۵۷)
۸۶۴٫ روزى مقدر
یا بن آدم ! الرزق رزقان : رزق تطبه . و رزق یطلبک ، فان لم تاته اءتاک . فلا تحمل هم سننت على هو یومک ! کفاک کل یوم على ما فیه ؛ فان تکن السنه من عمرک فان الله تعالى سیوتیک فى کل غد جدید ما قسم لک ؛ و اءن لم تکم السنه من عمرک فما تصنع بالهم فیما لیس لک ؛ و لن یسبقک اءلى رزقک طالب ، و لن یغلبک علیه غالب ، و لن یبطى عنک ما قد قدر لک
اى فرزند آدم ! روزى دو نوع است : یکى روزى که تو در جستجوى آن هستى و دیگر آن که او در جستجوى توست که اگر به دنبال آن نروى او به سراغت خواهد آمد.
بنابراین غصه سال را بر اندوه امروز اضافه مکن ؛ زیرا براى تو اندوه همان روزى که در آن هستى ، کافى است . پس اگر سال آینده جزء عمرت باشد، خداوند هر روز تازه ، روزى تازه مى دهد و اگر جزء عمرت نباشد، پس چرا غم و اندوه چیزى را بخورى که مربوط به تو نیست . (اگاه باش ) که کسى پیش از تو به روزى تو نخواهد رسید و آن را از دست تو بیرون نتواند آورد، و آن چه برایت مقدر شده هرگز تاءخیر نخواهد افتاد. (۸۵۸)
۸۶۵٫ روزى مقرر است .
اءنک لست بسابق اءجلک ، و لا مرزوق ما لیس لک
به راستى مرگ تو ازمدت معلوم و مقرر جلو نخواهد افتاد و آن چه از روزى که براى تو مقرر نشده به تو نخواهد رسید. (۸۵۹)
۸۶۶٫ راه زیاد شدن روزى
استنزلوا الرزق بالصدقه .
روزى را با دادن صدقه فرود آورید. (۸۶۰)
۸۶۷٫ رزاق زندگان
من عاش فلعیه رزقه .
هر کس که زنده باشد، خداى بزرگ روزى او را عهده دار شده است . (۸۶۱)
۸۶۸٫ روزى معنوى
… قلوب رائده لارزاقها، فى مجللات نعمه ، و موجبات مننه ، و حواجز عافیته
دلهایى که روزى معنوى خویش را طالب اند، و از نعمت هاى بى پایان حق و موجبات منت ها و اسباب سلامت او بهره مندند. (۸۶۲)
۸۶۹٫ حکمت کاهش و افزایش روزى
عنه علیه السلام فى قوله تعالى : (و اعلموا اءنما اموالکم و اءولاد کم فتنه ) و معنى ذلک اءنه یختبر هم لالاموال و الاولاد لیتبین الساخط لرزقه ، و الراضى بقسمه
خداوند سبحان مى گوید: و بدانید این که اموال و اولاد شما فتنه هستند. معنى این آیه این است که خداوند با مال و فرزند مردم را مى آزماید تا آن کسى که از روزى خود ناراضى و خشمگین است از کسى که نصیب خود راضى و خشنود مى باشد معلوم و آشکار گردد. (۸۶۳)
۸۳۹- نامه ۳۱٫
۸۴۰- خطبه ۹۱٫
۸۴۱- حکمت ۳۵۶٫
۸۴۲- حکمت ۳۵۶٫
۸۴۳- حکمت ۳۹۳٫
۸۴۴- خطبه ۱۶۳٫
۸۴۵- حکمت ۳۴۹٫
۸۴۶- حکمت ۳۹۶٫
۸۴۷- نامه ۳۱٫
۸۴۸- خطبه ۱۸۵٫
۸۴۹- خطبه ۹۰٫
۸۵۰- خطبه ۱۸۵٫
۸۵۱- حکمت ۲۶۷٫
۸۵۲- خطبه ۲۳٫
۸۵۳- حکمت ۴۳۱٫
۸۵۴- خطبه ۱۴۵٫
۸۵۵- خطبه ۱۷۶٫
۸۵۶- حکمت ۳۰۰٫
۸۵۷- حکمت ۲۳۰٫
۸۵۸- حکمت ۳۷۹٫
۸۵۹- نامه ۷۲٫
۸۶۰- حکمت ۱۳۷٫
۸۶۱- خطبه ۱۰۹٫
۸۶۲- خطبه ۸۳٫
۸۶۳- حکمت ۹۳٫
نهج البلاغه موضوعی //عباس عزیزی