ابوالحسن محمد بن الحسین موسوى، معروف به سید رضى و شریف رضى. از بزرگان علماى شیعه، بلغا، شاعران نامدار و اشراف بغداد.
وى از فرزندان امام موسى بن جعفر علیه السلام بود. در بغداد زاده شد. از سوى پدر و مادر، نسبى شریف داشت. در زمان پدر خود ابواحمد، نقابت طالبیان بغداد، سرپرستى همه آنان، قضاوت در مظالم و امیرى حاجیان را در حالى که هفده سال بیش نداشت، بر عهده گرفت.
چندى بهاء الدوله بویه وى را به عنوان جانشین خود در بغداد برگزید و لقب «الشریف الجلیل» به وى خلعت داد. چندى پس از آن، لقب «الرضى ذوالحسبین» و پس از آن «الشریف الاجل» را به وى پیشکش کرد.
روزگار سید رضى با فرمانروایى آل بویه و مقارن با دوره سوم خلافت عباسیان است که به این دوره از لحاظ تاریخى- فرهنگى «عصر زرین» مىگویند و از جهت تاریخ ادبیات عرب، عصر شاعران سهگانه: متنبى، سید رضى و ابوالعلاء معرى است. به سید رضى لقب «اشعر الطالبیین» یعنى شاعرترین طالبیان نیز دادهاند.
استادان
استادانى که وى در علوم گوناگون آن روزگار نزدشان شاگردى کرد و بهره ها برد، عبارتند از:
ابواسحاق ابراهیم بن احمد طبرى فقیه مالکى،
ابوعلى فارسى نحوى،
قاضى سیرافى،
ابوالحسن قاضى عبدالجبار معتزلى،
ابویحیى عبدالرحیم فارقى خطیب مصرى مشهور به ابن نباته،
شیخ مفید و …
وى بسیار بذل الجود و باتقوا بود. به سپاس دانشاندوزى اش جهت پرداخت زکات دانش خود، مدرسهاى نزدیکى خانه خود در کوى کرخ بغداد تأسیس کرد و آن را «دارالعلم» نامید که افزون بر تالارهاى تدریس، سخنرانى و جلسات، اتاق هایى براى زیست دانشجویان و کتابخانه بزرگى داشت که ارزشمندترین و بهترین منابع و مراجع عربى و اسلامى در آن نگهدارى مىشد و شخصا خود مدیریت آن را بر عهده داشت.
شاگردان
شاگردان نامآورى که در نزد وى آموختند، از جمله:
فقیه عالیقدر ابوزید کبایکى،
ابوعبدالله شیخ محمد حلوانى،
ابوعبدالله شیخ جعفر دوریستى،
ابوالحسن بندار قاضى و …
وى در محله کرخ بغداد در سراى خود درگذشت و همانجا به خاک سپرده شد. به قولى، برادر مهتر وى سید مرتضى چندى بعد وى را به کاظمین و در جوار نیاى شریفش امام موسى کاظم علیه السلام به خاک سپرد.
تألیفات وى:
۱- نهج البلاغه؛
۲- تلخیص البیان فى مجازات القرآن؛
۳- مجازات الآثار النبویه؛
۴- حقایق التاویل فى متشابه التنزیل؛
۵- حضائص الائمه؛
۶- دیوان اشعار.
منابع فقه شیعه (ترجمه جامع أحادیث الشیعه)//آقا حسین بروجردى
