خطبه134ترجمه شرح ابن میثم بحرانی

(خطبه135صبحی صالح)

و من كلام له ( عليه ‏السلام ) و قد وقعت مشاجرة بينه و بين عثمان فقال المغيرة بن الأخنس لعثمان أنا أكفيكه، فقال علي ( عليه‏ السلام ) للمغيرة

يَا اِبْنَ اَللَّعِينِ اَلْأَبْتَرِ وَ اَلشَّجَرَةِ اَلَّتِي لاَ أَصْلَ لَهَا وَ لاَ فَرْعَ أَنْتَ تَكْفِينِي فَوَ اللَّهِ مَا أَعَزَّ اَللَّهُ مَنْ أَنْتَ نَاصِرُهُ وَ لاَ قَامَ مَنْ أَنْتَ مُنْهِضُهُ اُخْرُجْ عَنَّا أَبْعَدَ اَللَّهُ نَوَاكَ ثُمَّ اُبْلُغْ جَهْدَكَ فَلاَ أَبْقَى اَللَّهُ عَلَيْكَ إِنْ أَبْقَيْتَ

لغات

أبتر : هر چيزى كه اثر خوبى از آن به جا نمانده باشد .

نوى : مقصدى كه مسافر از دور يا نزديك ، در نظر مى‏گيرد و نوى از نأى كه به معناى دورى است نيز مى‏آيد .

ترجمه

از سخنان آن حضرت عليه السّلام است .

هنگامى كه ميان آن بزرگوار و عثمان مشاجره‏اى در گرفته بود ، مغيرة بن اخنس [ 1 ] به عثمان گفت ، من براى دفاع از تو ، او را بس خواهم بود ، امام ( ع ) به مغيرة فرمود :

« اى فرزند ملعون بلا عقب و اى زاده همان درختى كه نه ريشه‏ اى دارد و نه شاخه ‏اى ، تو مرا بس خواهى بود ؟ به خدا سوگند خداوند كسى را كه تو ياورش باشى عزيز نمى‏گرداند ، و كسى كه تو دستگيرش باشى از جاى بر نخواهد خاست ، خداوند خوبى را از تو دور فرمايد ، از نزد ما بيرون شو ، هر كارى كه مى‏توانى بكن ، خداوند رحمتش را از تو دريغ بدارد اگر در انجام دادن آنچه از دستت بر مى‏آيد دريغ كنى . »

شرح

اين منازعه ميان امام ( ع ) و عثمان در زمانى واقع شد ، كه آتش فتنه بر ضدّ عثمان بالا گرفته بود ، و مردم از امام ( ع ) درخواست مى‏كردند ، كه به نمايندگى آنها با عثمان گفتگو كند .

امام ( ع ) مغيره را به نداشتن ريشه و تبار نكوهش كرده و همچنين او را مورد لعنت قرار داده ، و براى خاندانش واژه شجره را استعاره فرموده و بدين وسيله او را زاده درختى بى‏شاخ و بن و فاقد حسب و نسب خوانده ، و پستى و زبونى او را يادآور شده است ، سپس درباره ادّعايش كه از جانب عثمان او را بس است ، به گونه انكار و تحقير ، وى را مورد پرسش قرار مى‏دهد و سوگند مى‏خورد كسى را كه او يار و ياورش باشد ، خداوند عزيز نمى‏گرداند ، بلكه خداوند نصرت را نصيب كسى مى‏كند كه دوستان و خاصّان او يار و ياورش باشند ، و بى‏شكّ كسى را كه خدا دستگيرى و يارى نكند از جاى بر نخواهد خاست چنان كه خداوند متعال فرموده است : « إنْ يَنْصُرْكُمُ اللّهُ فَلا غَالِبَ لَكُمْ وَ إنْ يَخْذُلْكُمْ فَمَنْ ذَا الّذِيْ يَنْصُرُكُمْ مِنْ بَعْدِهِ [ 2 ] » سپس امام ( ع ) به او نفرين مى‏كند و از خدا مى‏خواهد كه او را به آرزوى خود نرساند .

فرموده است : ابلغ جهدك .

يعنى : كوشش خود را در اذيّت و آزار به كار ببر ، فلا أبقى اللّه عليك إن أبقيت يعنى : خداوند تو را حافظ و نگهدار نباشد ، و مورد ترحّم قرار ندهد اگر در اين مورد رعايت و كوتاهى كنى ، گفته مى‏شود : أبقيت على فلان يعنى : او را مورد رعايت و ترحّم قرار دادى .

ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم بحرانی جلد3


[ 1 ] دشمنى مغيره با امام ( ع ) بدين سبب بود كه برادرش ابو الحكم بن اخنس در جنگ احد به دست آن حضرت كشته شده بود . ( مترجم )

[ 2 ] سوره آل عمران ( 3 ) آيه ( 160 ) يعنى : اگر خداوند شما را يارى كند ، هيچ كس بر شما پيروز نخواهد شد . و اگر شما را واگذارد كيست كه بتواند از آن پس شما را يارى كند .

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.