(خطبه123صبحی صالح)
وَ كَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَيْكُمْ تَكِشُّونَ كَشِيشَ اَلضِّبَابِ لاَ تَأْخُذُونَ حَقّاً وَ لاَ تَمْنَعُونَ ضَيْماً قَدْ خُلِّيتُمْ وَ اَلطَّرِيقَ فَالنَّجَاةُ لِلْمُقْتَحِمِ وَ اَلْهَلَكَةُ لِلْمُتَلَوِّمِ
لغات
كشيش الضّباب : ساييده شدن پوست سوسماران به يكديگر بر اثر ازدحام
تلوّم : درنگ و انتظار
ترجمه
از سخنان آن حضرت عليه السّلام است . اين گفتار را در تشويق يارانش به جهاد ايراد فرموده است :
« گويا مى بينم شما را مانند آواز برخورد سوسماران در هنگام ازدحام و گريز ، هم همه و سر و صدا مى كنيد ، نه حقّى را باز مى ستانيد ، و نه از ستمى جلوگيرى مى كنيد ، اين شما و اين راه راست رستگارى از آن كسى است كه بى پروا به اين راه درآيد ، و نابودى براى كسى است كه سستى و درنگ كند . »
شرح
امام ( ع ) با اين سخنان به آنان گوشزد مى فرمايد كه از جانب دشمن شكستى بر آنها وارد خواهد شد ، و جنگ گزند خود را بر آنان وارد خواهد ساخت ،به گونه اى كه آزرده و سست و ناتوان خواهند شد ، و روبه گريز و اختفا خواهند گذاشت ، از اين رو در گرفتن حقّى يا دفع ستمى ، سودى از اينان حاصل نيست .
امام ( ع ) واژه كشيش را براى توصيف نحوه فرار آنها از دشمن استعاره فرموده ، و همين امر وجه مشابهت آنها به سوسماران است .
فرموده است : قد خلّيتم و الطّريق ،
منظور از طريق ، راه آخرت است ، فالنّجاة للمقحم يعنى : رستگارى از آن كسى است كه به آن درآيد ، و در پيمودن اين راه پيشى گيرد ، و نابودى براى آن كسى است كه از درآمدن به اين راه خوددارى و درنگ كند ، واژه طريق بنا به اين كه مفعول معه است منصوب است .
ترجمه شرح ابن میثم بحرانی ،جلد3