خطبه:۳۱
و من کلام له ع لَما اءَنْفَذَ عَبْدَ اللّهِ بْنَ عَبَاسٍ إ لَى الزُّبَیْرِ قَبْلَ وُقُوعِ الْحَرْبِ یَوْمَ الْجَمَلْلِیَسْتَفِیئهُ إ لى طاعَتِهِ:
لاَ تَلْقَیَنَّ طَلْحَهَ فَإِنَّکَ إِنْ تَلْقَهُ تَجِدْهُ کَالثَّوْرِ عَاقِصا قَرْنَهُ یَرْکَبُ الصَّعْبَ وَ یَقُولُ: هُوَ الذَّلُولُ! وَ لَکِنِ الْقَ الزُّبَیْرَ فَإِنَّهُ اءَلْیَنُ عَرِیکَهً فَقُلْ لَهُ: یَقُولُ لَکَ ابْنُ خَالِکَ: عَرَفْتَنِی بِالْحِجَازِ وَ اءَنْکَرْتَنِی بِالْعِرَاقِ فَمَا عَدَا مِمَّا بَدَا؟
اءَقُولُ :
هُوَ علیه السلام اءَوَّلُ مَنْ سُمِعَتْ مِنْهُ هذِهِ الْکَلِمَهِ، اءَعْنى : (فَما عَدا مِما بِدا!)
ترجمه :
سخنى از آن حضرت (ع ) هنگامى که عبد الله بن عباس را، پیش از شروع جنگ جمل ، نزد زبیر فرستاد تا او را به اطاعت خویش بازگرداند:
طلحه را ملاقات مکن . که اگر به دیدارش روى او را چون گاوى خواهى یافت که شاخها آخته است . او را عادت چنین است ، که مرتکب کارهاى صعب شود و پندارد که آسان است . پس از زبیر دیدار کن که نرمخوى تر است . او را بگوى که دایى زاده ات مى گوید مرا در حجاز شناختى و در عراق به جاى نیاوردى ؟ چه چیز تو را از آنچه بر تو آشکار شده بود رویگردان نمود؟
من مى گویم :
این نخستین بارى است که چنین جمله اى از او شنیده شده یعنى : فماعدا ممّا بدا.
نهج البلاغه خطبه ها//ترجمه عبدالمحمد آیتی