موضوعات نهج البلاغه(برچسب های)

برچسب ها

خطبه شماره ۲ (نسخه صبحی صالح ) ترجمه عبدالمحمد آیتی

خطبه : ۲

وَ مِنْ خُطْبَهٍ لَهُ عَلَیْهِ السَّلامُ بَعْدَ انْصِرافِهِ مِن صِفِّینَ: 

اءَحْمَدُهُ اسْتِتْماما لِنِعْمَتِهِ، وَ اسْتِسْلاما لِعِزَّتِهِ، وَ اسْتِعْصاما مِنْ مَعْصِیَتِهِ، وَ اءَسْتَعِینُهُ فاقَهً الى کِفایَتِهِ انَّهُ لا یَضِلُّ مَنْ هَداهُ. وَ لا یَئِلُ مَنْ عاداهُ وَ لا یَفْتَقِرُ مَنْ کَفاهُ، فَانَّهُ اءَرْجَحُ ما وُزِنَ وَ اءَفْضَلُ ما خُزِنَ وَ اءَشْهَدُ اءَنْ لا الهَ الا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ، شَهادَهً مُمْتَحَنا اخْلاصُها، مُعْتَقَدا مُصاصُهِّا، نَتَمَسَّکُ بِها اءَبَدا ما اءبْقانا، وَ نَدَّخِرُها لاَهاوِیلِ ما یَلْقانا فِانَّها عَزِیمَهُ الایمانِ، وَ فاتِحَهُ الاحْسانِ وَ مَرْضاهُ الرّحمنِ، وَ مَدْحَرَهُ الشِّیْطانِ.

وَ اءَشْهَدُ اءَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، اءَرْسَلَهُ بِالدِّینِ الْمَشْهُورِ، وَ الْعِلْمِ المَاءثُورِ وَ الْکِتابِ الْمَسْطُورِ، وَ النُّورِ السّاطِعِ، وَ الضِّیاءِ اللامِعِ، وَ الْاءَمْرِ الصّادِعِ. اِزاحَهً لِلشُّبُهاتِ، وَ احْتِجاجا بِالبَیِّناتِ، وَ تَحْذِیرا بِالْآیاتِ، وَ تَخْوِیفا بِالمُثلاتِ وَ النّاسُ فِى فِتَنٍ انْجَذَمَ فِیها حَبْلُ الدّینِ وَ تَزَعْزَعَتْ سَوارِى الْیَقینِ، وَ اخْتَلَفَ النَّجْرُ وَ تَشَتَّتَ الْاءَمْرُ، وَ ضاقَ الْمَخْرَجُ وَ عَمِىَ الْمَصْدَرُ فَالْهُدى خامِلٌ، وَ الْعَمى شامِلٌ. عُصِىَ الرَّحْمنُ، وَ نُصِرَ الشَّیْطانُ، وَ خُذِلَ الْإ یمانُ، فَانْهارَتْ دَعائِمُهُ، وَ تَنَکَّرَتْ مَعالِمُهُ، وَ دَرَسَتْ سُبُلُهُ، وَ عَفَتْ شُرُکُهُ.

اءَطاعُوا الشَّیْطانَ فسَلکَُوا مَسالِکَهُ، وَوَرَدُوا مَناهِلَهُ، بِهِمْ سارَتْ اءَعْلامُهُ، وَ قامَ لِواؤُهُ فِى فِتَنٍ داسَتْهُمْ بِاءَخْفافِها، وَ وَطِئَتْهُمْ بِاءَظْلافِها وَ قامَتْ عَلى سَنابِکِها، فَهُمْ فِیها تائِهُونَ حائِرونَ جاهِلُونَ مَفْتُونُونَ فِى خَیْرِ دارٍ وَ شَرِّ جِیرانٍ، نَوْمُهُمْ سُهُودٌ، وَ کُحْلُهُمْ دُمُوعٌ، بِاءَرْضٍ عالِمُها مُلْجَمٌ وَ جاهِلُها مُکْرَمٌ.

وَ مِنْها وَ یَعْنِى آلَ النَّبِىَ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم :

هُمْ مَوْضِعُ سِرِّهِ وَ لَجَاءُ اءَمّرِهِ وَ عَیْبَهُ عِلْمِهِ وَ مَوئِلُ حُکْمِهِ وَ کُهُوفُ کُتُبِهِ، وَ جِبالُ دِینِه ، بِهِمْ اءَقامَ انْحِناءَ ظَهْرِهِ وَ اءَذْهَبَ ارْتِعادَ فَرائِصِهِ.

مِنْها فى الْمُنافِقین :

زَرَعُوا الْفُجُورَ، وَ سَقَوْهُ الْغُرُورَ، وَ حَصَدُوا الثُّبُورَ، لا یُقاسُ بِآلِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ مَنْ هذِهِ الامَّهِ اءَحَدٌ وَ لا یُسوَّى بِهِمْ مَنْ جَرَتْ نِعْمَتُهُمْ عَلَیْهِ اءَبَدا، هُمْ اءَساسُ الدِّینِ، وَ عِمادُ الْیَقینِ، إ لَیْهِمْ یَفِى ءُ الْغالِى ، وَ بِهِمْ یِلْحَقُ التّالِى وَ لَهُمْ خَصائِصُ حَقِّ الْوِلایَهِ، وَ فِیهِمْ الْوَصِیَّهُ وَ الْوِراثَهُ، الآنَ اذْ رَجَعَ الْحَقُّ الى اءهلِهِ وَ نُقِلَ الى مُنتَقَلِهِ.

ترجمه : 

خطبه اى از آن حضرت (ع ) پس از بازگشتش از صفین :

او را سپاس مى گویم و خواستار فزونى نعمت او هستم و بر آستان عزتش سر تسلیم نهاده ام و خواهم که مرا از گناه در امان نگه دارد. از او یارى مى جویم که نیازمند آنم که نیازم برآورد. هر کس را که او راه بنماید، گمراه نگردد و هر کس را که با او دشمنى ورزد، کس زینهار ندهد، هرکس را که تعهد کند، بى چیز نشود که تعهدش از هر چه به سنجش ‍ آید، افزون است و از هر چه اندوختنى است برتر. و شهادت مى دهم که خداوندى جز اللّه ، خداى یکتا نیست . یگانه است و بى هیچ شریکى .

شهادت مى دهم ، شهادتى که خلوصش از بوته آزمایش نیکو برآمده باشد و اعتقاد به آن با صفاى نیت همراه بود. بدان چنگ در مى زنم ، همواره تا آنگاه که ما را زنده مى دارد و مى اندوزیم آن را براى روزهاى هولناکى که در پیش داریم . چنین شهادتى نشان عزم جزم ما در ایمان است و سرلوحه نیکوکارى و خشنودى خداوند است و، سبب دور ساختن شیطان .

و شهادت مى دهم که محمد (صلى اللّه علیه و آله ) بنده او و پیامبر اوست که او را فرستاد با آیینى چون آفتاب تابنده ، پرآوازه و دانشى برتر و کتابى نوشته شده و فروغى تابان و پرتوى درخشان و فرمانى قاطع تا حق از باطل بازشناساند؛ و زنگ شبهت از دلها بزداید. محمد (صلى اللّه علیه و آله ) براى اثبات پیامبرى خویش حجتها آورد و مردمان را با آیات کتاب خود بیم داد و با ذکر عقوبتها و کیفرها که بر امتهاى پیشین رفته بود، بترسانید.

مردمان در فتنه هایى گرفتار بودند، که در آن رشته دین گسسته بود و پایه یقین شکست برداشته و مى لرزید. هرکس به چیزى که خود اصل مى پنداشت چنگ زده بود. کارها پراکنده و درهم ، راه بیرون شدن از آن فتنه ها باریک ، طریق هدایت مسدود و کورى و بى خبرى آنسان شایع و همه گیر که هدایت را آوازه اى نبود. خدا را گناه مى کردند و شیطان را یار و یاور بودند. ایمان خوار و ذلیل بود، ستونهایش از هم گسیخته و نشانه هایش دگرگون و راههایش ویران و جاده هایش محو و ناپدید.

همگان در راه شیطان گام مى زدند و از آبشخور او مى نوشیدند. به یارى این قوم بود که شیطان پرچم پیروزى برافراشت و فتنه ها برانگیخت و آنان را در زیر پاهاى خود فرو کوفت و پى سپر سمهاى خود نمود. آنان ، در آن حال ، حیرت زده و نادان و فریب خورده بودند و بهترین خانه ها(۲) را بدترین همسایه . شبها خواب به چشمانشان نمى رفت و سرمه دیدگانشان سرشک خونین بود. آنجا سرزمینى بود که بر دانایش چون ستوران لگام مى زدند و نادانش را بر اورنگ عزت مى نشاندند.

و از این خطبه (در وصف آل محمد ص ):

آل محمد امینان اسرار خداوندند و پناهگاه اوامر او و معدن علم او و مرجع حکمت او و خزانه کتابهاى او و قله هاى رفیع دین او. قامت خمیده دین به پایمردى آنان راستى گرفت ، و لرزش اندامهایش به نیروى ایشان آرامش یافت .

و از این خطبه درباره منافقین

گناه مى کارند و کشته خویش به آب غرور آب مى دهند و هلاکت مى دروند. در این امّت هیچ کس را با آل محمد (صلى اللّه علیه و آله ) مقایسه نتوان کرد. کسانى را که مرهون نعمتهاى ایشان اند با ایشان برابر نتوان داشت ، که آل محمد اساس دین اند و ستون یقین که افراط کاران به آنان راه اعتدال گیرند و واپس ماندگان به مدد ایشان به کاروان دین پیوندند. ویژگیهاى امامت در آنهاست و بس . و وراثت نبوّت منحصر در ایشان . اکنون حق به کسى بازگشته که شایسته آن است و به جایى باز آمده که از آنجا رخت بر بسته بود.

_______________________________________________________

۲-مراد خانه کعبه است .

 

نهج البلاغه خطبه ها//ترجمه عبدالمحمد آیتی

 

نهج البلاغه موضوعی اطاعت از غیر خدا

اطاعت از غیر خدا

۱۱۱۸٫ همه مردم آزادند
لا تکن عبد غیرک و قد جعلک الله حرا، و ما خیر خیر لا ینال الا بشر، و یسر لا ینال الا بعسر .
بنده دیگرى مباش که خدا تو را آزاد آفرید. چه خوبى است آن خوبى که جز با بدى به دست نیاید و چه آسانى است آن آسانى که جز با سختى به چنگ نیاید؟. (۱۱۱۲)

۱۱۱۹٫ به غیر از خدا روى نیاورید
اءیها الناس ! غیر المغفول عنهم ، و التارکون الما خوذ منهم . مالى اءراکم عن الله ذاهبین ، و الى غیره راغبین ! .
اى مردمى که از کار شما غافل نیستند و اى مردمى که (خدا و اوامر او را) رها کرده اید و (هر چه دارید از جان ، مال و فرزند) از شما گرفته مى شود، چه شده است که مى بینم از خدا روى گردان شده اید و به غیر او روى  آورده اید!؟(۱۱۱۳)

۱۱۲۰٫ خیر خواه ترین مردم
اءن اءنصح الناس لنفسه اءطو عهم لربه ، و اءن اءغشهم لنفسه اءعصاهم لربه .
خیرخواه ترین مردم نسبت به خویش ، اطاعت کننده ترین آن ها از پروردگار است و فریبنده ترین مردم نسبت به خود نافرمان ترین آنها از پروردگار خویش مى باشد. (۱۱۱۴)

۱۱۲۱٫ نافرمانى از خدا
من کلامه لاهل الکوفه -: اءیها الشاهده ابدانهم ، الغائبه عنهم عقولهم ، المختلفه اهواوهم ، المبتلى بهم اءمراوهم ، صاحبکم یطیع الله و اءنتم تعصونه ، و صاحب اءهل الشام یعصى الله و هم یطیعونه ! .
در سخنان به کوفیان مى فرماید: اى مردمى که پیکرهایشان پیداست و خردهایشان از وجود آنها رخت بر بسته است ! خواهش ها و اهدافشان گونه گونه است ، و امرایشان به آنها گرفتار شده اند. زمامدار شما خدا را فرمان مى برد و شما او را نافرمانى مى کنید و زمامدار شامیان خدا را نافرمانى مى کند و آنها از او فرمان مى برند! (۱۱۱۵)

۱۱۲۲٫ خیر از دیدگاه امام علیه السلام
سئل عن الخیر ما هو! فقال علیه السلام : لیس الخیر اءن یکثر مالک و ولدک ، ولکن الخیر اءن یکثر علمک ، و اءن یعظم حلمک ، و اءن تباهى الناس ‍ بعباده ربک .
از امام علیه السلام سئوال شده : خیر چیست ؟
فرمود: خیر آن نیست که دارایى و فرزندت زیاد شود، بلکه خیر و خوبى آن است که دانشت افزون شود و حلم و بردبارى ات بزرگ و ثابت گردد و بتوانى با پرستش پروردگارت در میان مردم فخر و مباهات کنى . (۱۱۱۶)

۱۱۲۳٫ عاقبت مطیعان تنبلى
من اءطاع التوانى ضیع الحقوق ، و من اطاع الواشى ضیع الصدیق .
هر کس مطیع سستى و سهل انگارى باشد (سهل انگارى بر او چیره گردد) حقوق و منافع خود را ضایع و تباه مى سازد و کسى که از سخن چین اطاعت کند (و سخن او را بپذیرد) دوست خود را از دست مى دهد. (۱۱۱۷).

۱۱۲۴٫ نیرومندى در اطاعت خداوند
احذر اءن یرالک الله عند معصیته ، و یفقدک عند طاعته فتکون من الخاسرین ، و اذا قویت فاقو على طاعه الله ؛ و اذا ضغف فاضعف عن معصید الله .
بترس از ان که خداوند تو را در حال عصیان ببیند و در فرمانبردارى اش نبیند که در شمار زیانکاران خواهى بود و هرگاه نیرومند شدى در طاعت خدا باش و چون ضعیفى از معصیت و نافرمانى اش ناتوانى کن . (۱۱۱۸)

۱۱۲۵٫ ترک خیر خداوندى
عباد الله ! اءنه لیس لما وعد الله من الخیر مترک ، و لا فیما نهى عنه من الشر مرغب .
اى بندگان خدا! آن خیرى که خدا وعده داد است ترک کردنش شایسته نیست و رغبت به آن شرى که از آن نهى فرموده است جایز نیست . (۱۱۱۹)

۱۱۲۶٫ بندگى غیر خدا
تدبروا احوال الماضین من المومنین قبلکم ، کیف کانوا فى حال التمحیص و البلاء… اتخذتهم الفراعنه عبیدا فساموهم سوء العذاب و جر عوهم المرار .
در حالات مردمان با ایمان که پیش از شما از این دنیا گذشته اند که چگونه زندگى را در حال ضعف و بلا سپرى کردند،… فراعنه و طاغوت ها آنان را بردگى خود گرفتند و عذاب بدى به آنان دادند و تلخى ها را جرعه جرعه به آنان نوشاندند. (۱۱۲۰)

۱۱۲۷٫ پرهیز از نافرمانى خالق
اتقوا معاصى الله فى الخلوات ؛ فان الشاهد هو الحاکم .
از نافرمانى خدا بپرهیزید و در خلوت گناه نکنید که گواه (بر گناه شما) خود حاکم بر آن است . (۱۱۲۱)



۱۱۱۲- نامه ۳۱٫
۱۱۱۳- خطبه ۱۷۵٫
۱۱۱۴- خطبه ۸۶٫
۱۱۱۵- خطبه ۹۷٫
۱۱۱۶- حکمت ۹۴٫
۱۱۱۷- حکمت ۲۳۹
۱۱۱۸- حکمت ۳۸۳٫
۱۱۱۹- خطبه ۱۵۷٫
۱۱۲۰- خطبه ۱۹۲٫
۱۱۲۱- حکمت ۳۲۴٫

نهج البلاغه موضوعی//عباس عزیزی