شرح ابن میثم
۳۶۳- و قال علیه السّلام: لَا تَقُلْ مَا لَا تَعْلَمُ بَلْ لَا تَقُلْ کُلَّ مَا تَعْلَمُ- فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ قَدْ فَرَضَ عَلَى جَوَارِحِکَ کُلِّهَا- فَرَائِضَ یَحْتَجُّ بِهَا عَلَیْکَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ
المعنى
نهى عن قول ما لا یعلم لأنّه کذب أو محتمل للکذب و لأنّه قول بالجهل فیجب الاحتراز فیه، و أمّا النهى عن قول کلّ ما یعلم فلجواز أن یکون فیه مضرّه لنفسه أو لغیره کإذاعه سرّ یستلزم أذاه أو أذى من أسرّه إلیه، و نفّر عن ذلک بقوله: فإنّ اللّه. إلى آخره، و هو صغرى ضمیر. و الفرائض الّتی افترضها اللّه على کلّ جارحه هو ما أوجبه على اللسان مثلا من قول ما ینبغی فی موضعه و کذلک ما یتعلّق بالعین من النظر الّذى ینبغی و نحو ذلک فی سائر الجوارح. و تقدیر الکبرى: و کلّ من فرض اللّه على جوارحه فرائض کذلک یحتجّ بها علیه یوم القیامه فی ترکها و العمل بها فیجب علیه المحافظه علیها.
مطابق با حکمت ۳۸۲ نسخه صبحی صالح
ترجمه فارسی شرح ابن میثم
۳۶۳- امام (ع) فرمود: لَا تَقُلْ مَا لَا تَعْلَمُ بَلْ لَا تَقُلْ کُلَّ مَا تَعْلَمُ- فَإِنَّ اللَّهَ فَرَضَ عَلَى جَوَارِحِکَ کُلِّهَا- فَرَائِضَ یَحْتَجُّ بِهَا عَلَیْکَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ
ترجمه
«آنچه را نمى دانى مگو، بلکه هر چه را مى دانى هم مگو، زیرا خداوند پاک، بر همه اعضا و جوارح تو احکامى را واجب کرده، تا روز قیامت بدان وسیله بر تو حجّت بیاورد.»
شرح
امام (ع) از گفتن چیزى که انسان نمى داند نهى فرموده است، براى این که آن دروغ است و یا احتمال دروغ در آن مىرود، و چون چنین سخنى از روى نادانى است پس دورى کردن از آن واجب است، و امّا این که از گفتن تمام دانستنیها نهى فرموده است براى اینست که ممکن است براى خود گوینده و یا براى دیگران زیانى داشته باشد، مثل فاش کردن رازى که باعث اذیّت وى و یا اذیّت کسى شود که راز را به او گفته است، و از این کار با عبارت: فانّ اللّه… که صغراى قیاس مضمرى است، بر حذر داشته است.
امورى که خداوند بر هر عضوى از اعضاى بدن واجب گردانیده عبارت است،- به طور مثال- براى زبان گفتن هر چیزى را به جاى خود، و همچنین براى چشم، نگریستن بجا و امثال اینها براى دیگر جوارح. و کبراى مقدّر چنین است: و هر چه را که خداوند بر اعضاى انسان واجب گردانیده واجباتى است که روز قیامت بدان وسیله براى ترک و یا عمل به آنها با وى احتجاج مىکند، پس لازم است که آدمى آنها را رعایت کند.
ترجمه شرح نهج البلاغه(ابن میثم)، ج۵ // قربانعلی محمدی مقدم-علی اصغرنوایی یحیی زاده
بازدیدها: ۲۷
دیدگاه‌ها